Słownik etymologiczny języka polskiego/tło
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
 Strona w Wikisłowniku
| |
tło, ‘podłoga, posadzka’; »astrych, dno, niektórzy tło zowią«, Mączyński 1564 r.; »tło albo podniebie«, r. 1500 (»esztrich, pavimentum«). Prasłowo; cerk. tło, ‘posadzka’, i tak u wszystkich Słowian; serb. tlo, tle, ‘posadzka’, ‘ziemia’, czes. tlo, ‘strop’. Ale tleć, tlić, o ‘ogniu nie wznoszącym się, ostającym przy tle’: »ogień zetlał«, odnoszą do innego pnia (tleć, trzecia osoba liczby pojedynczej i tłe, przenoszono dalej i na ‘palenie’ wogóle; Działyński r. 1569 pisze: »smołę niechajby pilnie tlili«). Z tło, ‘podłoga’, łączą litew. tilēs, ‘podłoga (czółna)’, prus. talus, ‘podłoga’, lit. patałas, ‘łóżko’, tiłtas, ‘most’, ind. tala-, ‘płaszczyzna (u ręki i nogi)’, łac. tellus, ‘ziemia’, niem. Diele (‘posadzka’, ‘izba’); zaś tleć, o ‘zamierającym ogniu’, z lit. tyliu, tylēti, ‘milczeć’, tilti, ‘umilknąć’. O smole ogólnie prawiono, że się ją tli. Por. nowe tlen, ‘kwasoród’, tlenek, sztuczne urobienie, nietrafne. Z tem wtórem tlić łączą prasłowiańskie toliti, p. tulić.
