dziś: obstalować, obstalunek (bo niem. be- wymieniano na ob-; por. obsadzić, niem. besetzen); staluga, sztaluga (z przyrostkiem jak w żegluga i i.), od niem. Stell, Stellage (przyrostek francuski, por. étalage). P. stać.
stały, stale, stałość, jak bywały, zuchwały, jeżdżały, ospały (ospalec); ustalić; od stać; por. lit. pastołai, ‘rusztowanie’, prus. stalit, ‘stać’; prasłowiańskie; serb. stalnost, ‘stałość’, czes. stále, ‘zawsze’.
stan, prasłowiańska nazwa ‘namiotu’; stanica, ‘chorągiew, z »stanu« bożego wynoszona na wojnę’; stanowy, stanowić (z licznemi złożeniami); stanowczy (jak porywczy); zastanowić się; stanowisko; stanowniczy, ‘co obóz rozmierza’, później zwany »kwatermistrzem«; stan, ‘pobór’, p. stacja; stan w znaczeniu ‘rząd’ (»rada stanu«) późne; stan, ‘zawód, klasa’, ‘okoliczności, sytuacja’, ‘żywot’: »mierny stanik« i staniczek co raz u Reja; stan, ‘pas’ (»do stanu«), stanik, ‘gorset’. P. stać. W biblji stan, stanowie, stanek, stankowy, jeszcze wyłącznie o ‘namiocie’ prawią; stanowić, ‘rozbijać namioty’. W 16. wieku stania i stajnia obok siebie (stajnia od staja); stajenny, stajennik. Ind. sthā-na-, niemal tak wieloznaczne jak nasz stan (czy był to temat na -u?, por.: »do stanu« i stanowić), perskie dawne stāna, ‘miejsce’, niem. stān, stēn.
stancja, dawne (w 17. wieku) stańca; z włos. stanza i stanzia, ‘pokój, izba’. P. stać.
stangret, ‘woźnica’, z niem. Stangenreiter, dosłownie: ‘ten, co na drągu jeździ’.
Stańczyk, imię, skrócone z Stanisław; Stano, Stanko, i Stenzel u Niemców krakowskich; Staniątki (od Stanięta; przyrostkiem -ięta urabiano w średniowieczu nazwy odojcowskie, jak Pietrowięta itp.).
starać się, staranie, staranny; starunek; starowny (starować się jest w lit. storawotis); złożenia: po- i wystarać się; znaczy właściwie ‘starzeć od trosk, zgryzot’; w bułg. podobne przejście znaczenia. P. stary.
starbać, starbotać się, ‘chwiać się (na nogach)’, postarbnąć się; przestarzałe; pień stĭrb-, storb-, p. strobić, chociaż znaczenia odmienne, przeciwne; cerk. strbl, ‘silny’, ustrbnąti, ‘dojrzewać’.
starczyć, p. statek.
stark, ‘to, co sterczy’: »trafiwszy na starki«; ‘bodziec, ościen’: »wierzgać przeciw starkowi«, w 16. wieku; starczek, ‘pniaczek’: »uwiąż pod onym starczkiem«, r. 1544; starczek i starczec, roślina ‘agrimonia’ (nie od »starego« wyglądu); starczeć, dziś: sterczeć; usterk (nie ustark), usterknąć; rozterk z *rozstyrk, dawniej rostyrki; storczyk, roślina ‘orchis’, od mniemanej właściwości. Prasłowiańskie; są postaci z st-, szt- i t-; słowień. strczati, ‘sterczeć’; bułg. strcziopaszka, ‘pliszka’ (‘sterczyogonek’); serb. strcziti, ‘sterczeć’, strczak, ‘korzonek’ (bo owoc na nim sterczy), strka, ‘zbiegowisko’; czesk. strcziti, ‘trącać’, strk, ‘spór’, ustrk, ‘uraza’, rozstrk, ‘rozterk’; łuż. nastork, ‘uraza’, dolnołuż. starkaś. Tu należy i sztorc, sztorcem, zamiast storcem (rus. torczmia, torczkom, storcz), a raczej storczem; dalej i szturkać (szturchać, nawet sztursać), szturkaniec; sterkliwość. Pstrocizna wokalizacji przy r nie razi; por. barczeć, burczeć; parch, purchawka, pierzchać; tarmosić, termosić. Por. stroka.
