Strona:PL Światełko. Książka dla dzieci (antologia).djvu/247

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

od jednego wschodu gwiazdy do następnego upływa zawsze jednakowa ilość godzin.
Aż do Kopernika, jak powiedzieliśmy, nie wątpiono o tem, że ziemia stoi niewzruszenie, a obrót sklepienia nieba przyjmowano za rzeczywisty. Dopiero Kopernik odkrył i ogłosił prostą, ale wielką prawdę, że kula ziemska nie stoi w miejscu, lecz kręci się około swej osi. Oś ziemi jest to linia pomyślana przechodząca przez środek kuli ziemskiej, a mająca taki sam kierunek, jaki ma linia, około której odbywa się pozorny ruch sklepienia nieba od wschodu na zachód. My szybkiego obrotu ziemi nie czujemy i wydaje nam się, że niebo wraz z gwiazdami obraca się w stronę przeciwną
We wspomnianem dziele swojem Kopernik tak mówi o tem:
„Obrót nieba jest złudzeniem. Podobnie jak na płynącym podczas ciszy okręcie wszystkie przedmioty zewnętrznie położone żeglarze widzą posuwające się na podobieństwo owego ruchu, a sami nawzajem sądzą, że zostają w spoczynku wraz ze wszystkiem, co mają ze sobą na okręcie; tak samo dzieje się z ruchem obrotowym ziemi, z której patrząc na niebo, zdaje się, jakoby świat cały toczył się wokoło.“
Słońce zatem i gwiazdy stoją, a ziemia obraca się około swej osi. Obracając się wraz z ziemią, jesteśmy przez czas pewien zwróceni ku słońcu i wydaje się nam, że słońce porusza się ponad nami od wschodu na zachód; mamy wtedy dzień; przez resztę doby jesteśmy odwróceni od słońca, nie widzimy go, mamy wtedy noc. Tak więc ruch obrotowy ziemi około osi jest przyczyną zmiany ciągłej dnia i nocy.
Aby lepiej to zrozumieć, umieśćmy na stolę lampę lub świecę zapaloną, która niechaj wyobraża słońce, a w pewnej