Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/58

znaczną ilość różnych kruszcowych sprzętów, dziwnych kształtów, oraz posążek kamienny w kształcie trupiéj główki.
 W Wielkiéj-Polsce, gdzie jak w Galicyi, grobowce tego rodzaju częściéj niż w innych stronach kraju się znajdują, na Kraśnéj-Górze w Lubaszu, odkopano wiele mogił starych z urnami, a w nich szczęty kości niedopalonych, ale noszących na sobie ślady ognia, i różne sprzęciki. O budowie grobów, ustawieniu urn i szczegółach dobycia, niepiszą donoszący o tém odkryciu (Przyjaciel ludu). W urnach między innemi, odkryto szczególny wyrób, postać ptaka wylepionego z gliny mało co palonéj (długości cali trzy, objętości półtrzecia cala Reńskiego). Ptak ten, na podstawie bez nóg, z dziobem płaskim, dosyć niezgrabny, ma niejakie podobieństwo do kaczki lub gęsi, i jedno z tych dwojga wyobrażać musiał. Domyślano się, że to była postać jakiegoś bóztwa domowego; lecz ptaki podobne, wyraźnie rodzaj lampek grobowych i dziecinnych zabawek, znajdowały się w grobach Szlązkich niejednokrotnie, i zdają się łatwo tłómaczyć obrzędem Słowiańsko-Rzymskim, zamykania w grobach lamp, lub glinianych lampy zastępujących wyrobów i sprzętów, oznaczających stan i wiek zmarłego. Porównanie ptaka Lubaskiego ze Szlązkiemi wielce go objaśnia, dowodząc, że niebył wyjątkiem.
 W innych popielnicach znalazło się kółko miedziane, ze czterma promieniami w pośrodku, od ogniska do obwodu idącemi, dość niezgrabnie wyrobionemi. Kółko to z jednéj strony było wypukłe, z drugiéj płaskie (średnicy miało półtora cala). Niewiemy znaczenia kółek takich, chociaż niesą bezprzykładne: znajdujemy je także w grobach Szlązkich, a co dziwniejsza, w starych Etruskich.
 W innéj znowu urnie tamże znalezionéj, była paciórka szklana niebieska, w paski, kształtu owocu maliny. Obok