Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/44

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

szych wyrobów kamiennych, i przypuszcza, że miały znaczenie mityczne i służyły do jakichś obrzędów pogańskich. Domysł ten popiera nieco bardzo staranne ich obrobienie i przebijająca się już cząstka ozdobienia. W istocie niektóre w tępym końcu, foremnym guzem są zakończone, otwór otoczony bywa wyskakującym paskiem. Otwór ten posuwa się więcéj ku środkowi, niż w siekierach właściwych.
Tępy koniec rozmaicie obrabiany bywał, okrągło, guzowato, lub w prostą ścianę. (Rysunki u Tyszkiewicza: Badania T. III, 5; Rzut oka T. IV i VI).
IX. Młoty, (Haemmer), najpospolitsze może z wyrobów kamiennych, w niezmiernie wielkiéj rozsypane są ilości; robione bywają z nerkowca, serpentynu, siekiernika, a nawet z piaskowca, najrozmaitszéj wielkości i kształtów. Zwykle miewają od czterech do dziewięciu cali długości, chociaż mniejsze się jeszcze trafiają. Jedne mają formę grubych motyk i młotów, zwykle do rozbijania kamieni używanych, inne kształt siekier żelaznych, inne wreszcie postać nieforemnego walca, nieco śpiczasto w jednym końcu zaostrzonego.
Wysokość młotów od cala do dwóch dochodzi. We wszystkich prawie kanty dosyć są tępo i niewyraźnie oznaczone, lub nawet pozaokrąglane umyślnie. Otwór w młotach umieszczony w pośrodku samym, lub ku środkowi, prześwidrowany bardzo czysto i krągło; szerszy bywa z jednéj, węższy nieco z drugiéj strony, naumyślnie dla mocniejszego osadzenia rękojeści. Trafiają się otwory niezupełnie na wylot przechodzące. Średnica otworu stosuje się do miary młota i dochodzi niekiedy do półtora cala.
Grubszy koniec bywa obrobiony wypukło, lub płaską ścianą się odcina; zresztą, taka jest rozmaitość wielkości i rysunku młotów, że trzebaby profile ogromnéj ich liczby porównać, by dojść najpowszechniéj przyjętego kształtu. Od nieforemnéj