Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/366

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

ki z nią znalezione do Italskich. Wśród drobnych wyrobów bronzowych, że inne podobieństwa pominiemy, znajdujemy często, jako ozdobę użytą, lirę starożytnych. Zresztą i w języku nadbaltyckiéj Litwy, Kurów, Prusaków, są ślady stosunków z Grekami, (cf; C. G. Mielcke. Wörterbuch. Königsb. 1800. Przedmowa).
Między bóstwami w Prilwitz znalezionemi i okolicach, które rysują Masch i Potocki, wiele zdaje się być greckiego pochodzenia; szczególniéj kilkakroć powtórzone chłopię z napisem OPORA (u Masch’a. f. 30 — 100.), które znajduje się i w Potockim (J. Potocki. T. 29. 106.), i kilka innych małych posążków, (105. 107. 108. 109. 110. 111.).
Nówsi badacze Mytologji słowiańskiéj, z podziwieniem i ubolewaniem wskazują, w starych kronikarzach naszych, te miejsca, w których oni o bogach dawnych Słowian i Polski mówiąc, porównywają ich z mythami greko-rzymskiemi, zowiąc jak Długosz, Jesse Jowiszem, Ladę Marsem, Dziedzilję Wenerą, Niję Plutonem, Marzannę Cererą, i t. p. Może być, że to zrównanie ich z sobą, nie dość ścisłego zastanowienia się jest owocem, ale to pewna, że Słowianie wiele mythów, obrzędów i zwyczajów przejęli od Rzymian, z którymi, od pierwszych zwłaszcza wieków po Chrystusie, byli w stosunkach ciągłych, i nie mniejszych od reszty Europy, już to bezpośrednio, już przez ludy, z któremi się kojarzyli lub wojowali. Wprawdzie Słowianie mieli własną wiarę, jak rzymska i grecka, pochodzącą ze wspólnego źródła, ze wschodu, i wyrobioną właściwym sposobem, mieli obrzędy i zwyczaje narodowe, ale polytheizm wszędzie przybierał cudze bogi, i z natury swéj był nie tylko tolerującym, ale nawet przyswajającym. Rzymianie żadnemu z narodów podbitych, nie narzucali swojéj wiary, i owszem wiemy, że wszelkie bóstwa podbitych i sprzymierzonych wcielali do swojego Pantheonu; nie-