Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/355

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

— Sposób ich zawieszania dowodzi, że mogły być czepiane i zdejmowane z łatwością, utrzymują je bowiem zagięte tylko haczyki. Niekiedy haczyki te, bywają fantazyjnie wyrabiane, w kształcie małych wężyków. (Kruse T. II.).
Przy wisiadłach z blaszkami i dzwonkami, które noszono u pasa, trafają się pieniążki bizantyjskie, klucze i pochwy nożów poczepiane razem. Łańcuchy w górze utrzymywała klamra jedna lub dwie, złączone pierścieniem (coulants), mniéj więcéj ozdobnym, (Kruse. T. 15.), lub iglicą, którą je przypinano.
Oprócz blaszek, pieniążków, pochew i kluczów, spotykają się przywieszane w ten sposób zęby, figurki źwierząt (amulety), żelazka nakształt krzesiwek, i ozdoby dziwacznie wyrzynane. I tu, jakeśmy to już wyżéj zauważali, gdziekolwiek chodziło o naśladowanie natury, artysta okazywał się niezręcznym, choć obok w ornamentacjach, w fantazyjném obrabianiu motywów, często trafiał na wdzięczne i smakowne kształty. Tak w znalezionych w Aszerade wisiadłach, mających przedstawiać konika, inne jakieś źwierzę i ptaki, zaledwie rozpoznać można, co artysta chciał wyrazić.
Z wielkiéj ilości podobnych inflantskich i kurlandskich ozdób, z dzwonkami, blaszkami i łańcużkami, uderzają szczególniéj naszyjniki — łańcuchy, do najbliższéj nas epoki należące. Dowodzą tego poczepiane na nich monety. — Sznur prawie zawsze jeszcze służył za główny motyw ornamentacyjny, który się dawał urozmaicać niezmiernie, naprzydład w naszyjniku ze czteréch zwojów złożonym, znalezionym w Estlandji. (D-r Kruse. 51 — 52).
Pięknym także wzorem w swojm rodzaju, jest inny naszyjnik z Taurogień na Litwie, rysowany u Tyszkiewicza, (Rzut oka. T. V.), składa się on z pierścienia sznurowego, u którego dwóch nie schodzących się końców, zawieszony jest drut misternie wyginany, a na nim poczepiane blaszki, zwykłego kształtu, ozdabiane kółkami wypukłemi i dwie gwiazdki promieniste blaszane.