Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/268

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

kamiennych w formie dłut. Rysy wybite niemi, napuszczano niekiedy farbą czarną. Kamienie runiczne stawiono na miejscach przechodnich, drogach, gościńcach, targowiskach, i wzgórzach lub mogiłach całych rodzin, zwanych Aetthaugar.





Runiczne pomniki, najpospolitsze w Skandynawji, rozsypane są wszakże po różnych krajach, w Hiszpanji, Brytanji, Permji, różniąc się tylko kształtami niektórych głosek i dawnością.
W Hiszpanji znajdują się tylko na monetach, na których obok łacińskich, stoją napisy runiczne, lub do runicznych podobne, dotąd dobrze niewyczytane. Pismo to zwane letras desconocidas, (zob. Ensayo sobre los Alphabetos de las letras desconocidas, que se encuentran en las mas antiguas medallus y Monumentos de Espana, per D. Luis Velasquez. Madrid. 1752., i najnówsze dzieło w tym przedmiocie: Etudes sur l’alphabet Ibérien et sur quelques monnaies autonomes d’Espagne. p. P. A. Boudard.) odczytać miał niejaki p. Tychsen, w sposobie Wolańskiego.
Monety celtiberyjskie wszakże wielu uważa, za rodzaj barbarzyńskich, naśladujących typy rzymskie i napisy z małemi przypadkowemi w nich zmianami, bez myśli poczynionemi. Jak etruryjski alfabet, runy te nie mogą się właściwie nazywać runami, ale się do nich zbliżają.
Zastanawiającem jest, że na północy w Iütlandji pod Gallehuus przy Todern, w latach 1639 i 1734., znaleziono rogi złote, z rzezanemi na nich figurami i napisami celtiberyjskiemi runami, jak tego dowiódł C. P. E. Müller, który napisy ich alfabetem Tychsena odczytał. Rogi te w r. 1802. zaginęły skradzione,