nie będziemy podawali danych statystycznych o stosunkach w całej prowincyi, lecz zadowolimy się scharakteryzowaniem stanu rzeczy tylko na Górnym Śląsku, czyli, według określenia urzędowego, w obwodzie reg. Opolskim, a z obw. Wrocławskiego uwzględnimy tylko te trzy powiaty północno-wschodnie, w ktorych Polacy stanowią jeszcze znaczny procent ludności. Do cyfr, dotyczących całej prowincyi, odwoływać się będziemy tylko w celach porównawczych, oraz tam, gdzie najważniejsze nasze źródło, statystyka urzędowa, nie uwzględnia podziału kraju na mniejsze okręgi administracyjne.
Obwód reg. Opolski jest najludniejszym i najgęściej zamieszkanym okręgiem Śląska pruskiego. Gdy przy równej prawie objętości (przeszło 13,000 kilometrów) wszystkich 3 okręgów, Wrocławski posiadał w r. 1900-ym 1,697,719, a Lignicki tylko 1,102,992 mieszkańców, w Opolskim naliczono w tymże roku 1,868,146 dusz, czyli 141,3 na 1 kilometr kwadratowy. (Na całym Śląsku gęstość zaludnienia wynosi 115,8, w Królestwie Pruskiem 98,9 dusz na 1 km. kw.). Tłómaczy się to ogromnym rozwojem przemysłu górniczego i fabrycznego w tym obwodzie regencyjnym, i połączonym z tem napływem robotników z bliższych i dalszych okolic. Gdy w całej prowincyi śląskiej liczba ludności zwiększyła się w ciągu ostatnich 10 lat XIX stulecia, od r. 1890—1901, w okrągłych tysiącach: z 4,220 na 4,651, to w obwodzie regencyjnym Opolskim z 1,578 na 1,868 tysięcy. Na całym Śląsku więc przyrost dziesięcioletni wynosił 431 tysięcy, a z liczby tej 290,000 czyli 67% przypadało na samą regencyę Opolską.
Nie we wszystkich częściach Górnego Śląska jednak gęstość zaludnienia jest równomierna, i nie wszystkie korzystają z wspomnianego rozwoju. Uwydatnia się on tylko w okręgach górniczo-przemysłowych południowo-wschodnich; w czysto rolniczych zaś liczba ludności zwiększa się powoli, miejscami nawet zmniejsza się zarówno procentowo jak i bezwzględnie. Dla scharakteryzowania tego rozwoju podajemy w zestawieniu poniższem liczbę ludności w pojedyńczych powiatach w latach 1890, 1895 i 1900, z oznaczeniem gęstości zaludnienia w ostatnim roku:
Strona:Opis ziem zamieszkanych przez Polaków 1.djvu/486
Ta strona została przepisana.
