XVII i XVIII. Jeszcze starsze są nieliczne. Większość tych budowli pochodzi więc z czasów powszechnego panowania stylu odrodzenia i baroka, a okoliczność ta oddziałała bardzo silnie na ich architekturę. Gotyk uwydatnia się głównie w wyglądzie ogólnym, w charakterystycznem parciu wzwyż i zamiłowaniu do form śpiczastych; w szczegółach ornamentacyi, konstrukcyi wieżyczek i t. d. przeważają motywy renesansowe i barokowe. Możnaby krótko
scharakteryzować architekturę Gdańska w taki sposób, że jest to idea gotyku, wtłoczona w formy renesansu i baroka.
Wyliczenie pamiątek historycznych tego miasta zaprowadziłoby nas za daleko. Prawie każdy z tych starych domów patycyatu gdańskiego posiada swą własną historyę, był świadkiem ważnych lub pamiętnych wypadków dziejowych, a to samo odnosi się w wyższym jeszcze stopniu do licznych gmachów publicznych. Zadowolimy się więc wymienieniem tylko najwybitniejszych, najsławniejszych i najstarszych. Z kościołów zasługują na szczególną wzmiankę: olbrzymi kościół gotycki P. Maryi, obecnie
