Strona:Nazwy ulic w Poznaniu.djvu/080

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

292. Wały Wazów (Nowe Miasto, pas poforteczny, zachód. Od ul. Wjazdowej do ul. Libelta. Pas zewnętrzny. Przy Akademji). Powstały w r. 1905 i otrzymały nazwę Königsring“. Nazwą tą objęto w r. 1908 także obecne Wały Batorego. Od 15. 11. 1919 obowiązuje nazwa „Wały Wazów“.

*) Z domu Wazów (szwedzkich) zasiadali na tronie polskim Zygmunt III. (1586—1632), Władysław IV. (1632 do 1648) i Jan Kazimierz (1648—1668). Panowali w czasie największej potęgi Polski i wspaniałego rozkwitu kraju, ale czasy ostatniego z nich przyniosły zupełną ruinę kraju. W Polsce kwitł dobrobyt. Od czasów Zygmunta III. wszczęły się wojny z licznymi nieprzyjaciółmi: ze Szwedami, z Moskwą, z Tatarami, Turkami i Kozakami. A nadto coraz częściej wybuchały rokosze wewnętrzne, głównie na tle wyznaniowem. Zygmunt III. był zwolennikiem radykalnej kontrreformacji. Władysław IV. był najdzielniejszym z Wazów, utrzymał silną ręką pokój zewnętrzny i wewnętrzny, nie żywił uprzedzeń do różnowierców. Dawni wrogowie polscy uderzyli wszyscy na kraj za Jana Kazimierza, Polska została spustoszona i zrujnowana. Miasto Poznań utraciło przez wojnę szwedzką cały swój blask, piękno i bogactwa.

293. Wały Zygmunta Augusta (Nowe Miasto, pas poforteczny, zachód. Od ul. Wjazdowej do ul. Franciszka Ratajczaka. Pas wewnętrzny. Przy dyrekcji poczty). Należały do dawnej ul. Wałowej, w r. 1884 nazwane „ul. Dolną Wałową“, w r. 1908 „Wałem Dolnym“. Od 15. 11. 1919 obowiązuje nazwa „Wały Zygmunta Augusta“. W okolicy wałów tych stało w wiekach dawnych osiedle zwane „Wymykowem“. Niedaleko Wymykowa była druga wieś, Wenetowo. Nazwę „Wymykowo“ próbowano za czasów polskich nadać „Wałom Zygmunta Augusta“, jednakże bezskutecznie.

*) Zygmunt August urodził się 1520, umarł 1572 r., panował jako król polski 1548—1572. Ostatni z Jagiellonów na tronie, utrzymywał pokój, dzięki któremu kultura i dobrobyt kraju rozwijały się jaknajwspanialej. Zdobył na Moskwie Inflanty dla Polski. Przeprowadził ważne reformy (rewizję praw, egzekucję dóbr koronnych), ustanowił wojsko kwarciane i doprowadził do wiekopomnej unji polsko-litewskiej w Lublinie. (Miasto Poznań otaczał wielką opieką).

294. Wały Zygmunta Starego (Nowe Miasto, pas poforteczny, zachód. Od ul. Wjazdowej do ul. Franciszka Ratajczaka. Pas zewnętrzny. Przy Parku Marcinkowskiego). Powstały w r. 1905 i otrzymały nazwę „Kurfürstenring“. Od 15. 11. 1919 obowiązuje nazwa „wały Zygmunta Starego“.

*) Zygmunt Stary, syn Kazimierza Jagiellończyka, urodził się w r. 1467, umarł w r. 1548, panował 1506—1548. Zapoczątkował najświetniejszy okres historji polskiej, zwany Zygmuntowskim czyli Złotym. Szczęśliwy na ogół w działaniach wojennych i wysoce dbały o wewnętrzny rozwój państwa.