Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/686

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

nie na choroby żołądkowe; krople ż-e = leczące choroby żołądka; gorączka ż-a = pochodząca z choroby żołądka, gastryczna.

Żołądkówka, wódka skuteczna na chorobę żołądka, np. nalana na. piołun, korzenię i t. p.

Żołądziorodnyp. Żołędziorodny.

Żołądż, owoc dębu (fig.); kolor trefl w dawnych kartach polskich; główka członka męskiego.

Żołd, nm., płaca, dawana wojskom najemnym, pensja, jurgielt; służba wojskowa, wojskowość; przen., wogóle zapłata za jakąś stałą pracę, pensja; być na czyim ż-dzie = być od niego zależnym pod względem materjalnym, pobierać od niego stałe wynagrodzenie z uszczerbkiem swobody osobistej.

Żołdacki, Żołdaczy, nm., odnoszący ś do żołdaka a. żołdactwa, żołnierski.

Żołdactwo, służba żołnierska, żołnierka; zbior., żołdacy, żołnierze.

Żołdak, nm., żołnierz najęty a. wogóle żołnierz w znaczeniu pogardliwym.

Żołdować, nm., być żołdakiem.

Żołdownik, nm., żołnierz najemny, służący za żołd, zaciężny.

Żołdowy, Żołdowny, nm., odnoszący ś. do żołdu, najęty za żołd, najemny, zaciężny.

Żołędne (-ego), opłata, pobierana niegdyś przez panów za prawo zbierania żołędzi lub pasania trzody chlewnej w lasach dębowych.

Żołędniak, wieprz, karmiony żołędziami.

Żołędny, odnoszący ś. do żołędzi (koloru w kartach), treflowy.

Żołędzianka, rodzaj galasówek.

Żołędziorodny, Żołądziorodny, wydający, rodzący żołędzie.

Żołędziowy, odnoszący ś. do żołędzi (owocu dębu), zrobiony z niej.

Żołna, kraskowaty ptak z rodziny tejże nazwy (fig.); w lm., ż-y, rodzina ptaków kraskowatych z podrzędu krasek.

Żołnierka, nm., kobieta, służąca w wojsku, kobieta-żołnierz, rycerka; żona żołnierza; służba wojskowa, stan żołnierski.

Żołnierski, nm., odnoszący ś. do żołnierza, właściwy żołnierzowi; po ż-u = jak przystoi na żołnierza.

Żołniersko, przysł., po żołniersku, jak żołnierz; służyć ż. = służyć w wojsku.

Żołnierstwo, nm., stan żołnierski, służba wojskowa, wojskowość; zbior., żołnierze, żołdacy, żołdactwo.

Żołnierszczyzna, nm., służba wojskowa, stan żołnierski; żołnierka, żołnierstwo.

Żołnierz, nm., człowiek, służący w wojsku za żołd, odbywający służbę wojskową.

Żołnierzować, nm., być żołnierzem, służyć w wojsku, odbywać służbę wojskową.

Żołnierzyk, nm., mały, młody żołnierz.

Żołnierzyn, nm., żołnierski, żołdacki.

Żołnierzyna, nm., nędzny, lichy żołnierz.

Żołnierzysko, nm., brzydki, wielki, wstrętny żołnierz.

Żołtarzp. Zołtarz.

Żołwicap. Żełwica.

Żona, kobieta względem swego męża, małżonka; wogóle kobieta, niewiasta, białogłowa; śmierć i ż. od Boga przeznaczona = nikt nie uniknie śmierci ni małżeństwa, zgodnego z wolą Boga.