Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/137

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

go = uprzedzać go, biegnąć, zwyciężać go, współzawodnicząc z nim, wyścigać go; u. miasto = zajmować je w szybkim marszu, wyprzedzając nieprzyjaciela; u. nieprzyjaciela = przecinać mu drogę odwrotu; u. ś., zmęczyć ś. bieganiem, nabiegać ś. dostatecznie; u. ś. z kim o co, współzawodniczyć, rywalizować z nim, wyścigać ś., współubiegać ś.; u. ś. za czym, starać ś. o co, upędzać ś. za czym.

Ubiegły, ten który ubiegł, przeszedł, miniony, dawny: czas u.; ostatni przed tym, który jest obecnie: u. rok, u. miesiąc = zeszły.

Ubielać, dok. Ubielić; czynić białym, bielić; u. ś., białym się stawać, zawalać ś. czymś białym: kredą, wapnem, mąką i t. p.; pokrywać twarz bielidłem.

Ubieliczkować, ubielić, ublanszować: u. twarz.

Ubierać, dok. Ubrać; ujmować, odejmować, zmniejszać, odbierać; kłaść na kogo ubranie, przyodziewać, przyoblekać w suknie; piękniejszym czynić, przyozdabiać; upiększać, przystrajać; żart., narażać kogo a. siebie na nieprzyjemność, na stratę; u. konie = kłaść na nie szory; u. ś., ubranie kłaść na siebie, przyodziewać ś., stroić ś., nosić ś. tak lub owak.

Ubieralnia, pokój do ubielenia ś., gotowalnia, szatnia.

Ubieżećp. nied. Ubiegać.

Ubieżny, Ubieżysty, szybko biegący, potoczysty, mknący, pędzący.

Ubijacz, człowiek, który co ubija.

Ubijaczka, przyrząd do ubijania czego; stępa, stępor, tłuczek.

Ubijać, dok. Ubić; bijąc, uderzając raz koło razu, wyrównywać, wygładzać, umocowywać, przybijać, przytłukiwać: u. ziemię, drogę, aleję; zadawać śmierć, zabijać, zamordowywać; trafiać w co, ugadzać; mieszać mocno, kłócić bijąc, uderzając; u. śmietanę, białko, żółtko z cukrem; kończyć, załatwiać, dochodzić do porozumienia: u. interes; u. ś. o co, ubiegać ś. o co gwałtownie, dobijać ś. czego natarczywie, starać ś. o co usilnie, współzawodniczyć z kim o co usilnie; być ubijanym.

Ubijak, narzędzie do ubijania, tłuk, kafar, dobnia, baba.

Ubijatyka, bój, walka; zabijanie ś. wzajemne, współzawodnictwo gwałtowne.

Ubijca, zabójca, morderca.

Ubikacja, łć., pomieszczenie, mieszkanie, lokal, pokój; właściwość jakiej rzeczy znajdowania się na jakim miejscu.

Ubikwista, łć., człowiek wszędzie obecny, ten, kogo wszędzie można znaleźć, ten, któremu dobrze wszędzie; wyznawca wszechobecności Ciała Chrystusa w chlebie komunijnym.

Ubiorczy, dotyczący ubiorów, ubierania ś.; komisja u-a = zajmująca ś. umundurowaniem wojska.

Ubiorek, mały, np. dziecięcy ubiór; rzecz, służąca do przystrojenia ubioru; stroik: u. na głowę.

Ubiór, ubranie, odzież modna, ochędożna i wygodna; strój, ozdoba, upiększenie; u. konia = rząd; u. pokoju = przyozdobienie, obicie, obrazy, meble piękne.

Ubitość, właściwość tego, co jest ubite, zbite, zwarte, mocne.

Ubity, zabity, zastrzelony; przybity, utłuczony; wygładzony za pomocą ubijania, zwarty, zbity; zawarty, załatwiony: interes u.

Ubliga, ubliżenie, ujma, obraza, uszczerbek.

Ubliżać, dok. Ubliżyć; dotykać kogo słowami niewłaściwemi a. zachowaniem ś., uwłaczać komu jego godności osobistej, jego honorowi; obrażać, uchybiać, robić uszczerbek; u. sobie, czynić co z ujmą godności swojej.