Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/639

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Sakramencki, łć., przekleństwo: niegodziwy, przeklęty.

Sakrament, łć., obrządek religijny uroczysty, uświęcający i obdarzający pod widomym znakiem niewidzialną łaską Bożą; Przenajświętszy S. = to samo, co Hostja; opatrzyć św. S-ami = wyspowiadać ś. i przyjąć Komunję św. przed śmiercią.

Sakramentalja, łć., błogosławieństwa kościelne, jako też rzeczy, należące do służby Bożej, a przez kościół poświęcone, np. woda święcona, olej, wino, palmy itp.

Sakramentalny, łć., mający moc sakramentu; uroczysty; stanowczy, tajemniczy; święcie zachowywany, uświęcony zwyczajem.

Sakramentka, łć., zakonnica nieustającej adoracji Najświętszego Sakramentu, benedyktynka (fig.) — p. Petynetowa baba.

Sakryfikacja, łć., ofiara, poświęcenie.

Sakryfikować, łć., poświęcać, ofiarować, wyrzec ś. czego dla kogo; s. ś., poświęcać ś., robić z siebie ofiarę.

Sakrylegjum, łć., świętokradztwo, bluźnierstwo.

Saksofon, gr., instrument blaszany, dęty, o dźwięku fagotowym.

Saksończyk, stronnik Sasów; stronnik królewski za Augusta II i III w Polsce.

Sakum-pakum, przysł., oznaczający szybkie, pośpieszne zbieranie czego, zwłaszcza swoich manatków.

Sakwa, wór długi, mający otwór w środku, a zaszyty z obu końców, do przewieszania przez ramię biesaga (fig.); sakiewka, trzos, woreczek do pieniędzy, kaleta, mieszek.

Sakwojaż, fr., torba podróżna (fig.); zdr. Sakwojażyk.

Sala, fr., wielka i piękna komnata, przeznaczona zwłaszcza na miejsce: posiedzeń obradujących, zabaw, wogóle licznych zgromadzeń; duży pokój w szpitalu na wielu chorych a. do innych przeznaczeń: s. operacyjna, sekcyjna i t. p.; salon, pokój bawialny; towarzystwo, zebrane w sali, widzowie, słuchacze, goście i t. p.

Saladeros, hebr., wielkie place w Buenos-Ayres, przeznaczone do rzezi bydła; surowe skóry bydła tamże.

Salam, arab., powitanie.

Salamandra, gr., zwierzę ziemnowodne ogoniaste, z plamami ognistemi na skórze, jaszczur (fig.).

Salami, wł., rodzaj salcesonu z mięsa wieprzowego, grubo posiekanego, z dodatkiem czosnku i pieprzu.

Salamlik, tur., sala przyjęć w domu tureckim.

Salamonjak, łć.p. Salmjak.

Salangana, ptak wróblowaty z podrzędu ręczyńców, z rodziny jerzyków (fig.).

Salarjum, łć., zapłata, pensja.

Salaterka, fr., ozdobne szklane & lub porcelanowe dość głębokie naczynie do podawania na stół sałaty, kompotów i różnych potraw.

Salcefja, łć., lp., Salsefja

Salcerski, Selcerski, pochodzący ze źródeł wsi Selters; s-a woda = rodzaj wody mineralnej, do użytku stołowego.