Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/751

niem; bez m-y = niepomiernie, zbyt obficie; co nie m. a co niemiara = bez liku; przebrać m-ę = nadużyć; brać m-ę z czego a. z kogo = brać przykład; nie mieć w niczym m-y = żyć bez umiarkowania, bez zastanowienia; w m-ę, jak... = stosownie do..., w stosunku do...; utrzymać, zachować m-ę w czym = być umiarkowanym, nie przesadzać, nie nadużywać, utrzymać ś. w przyzwoitych granicach.

 Miarka, naczynie, służące do wymierzania naznaczonej ilości, mała miara, niewielka ilość (m. owsa); ósma część korca; m. młyńska = zapłata zbożem za mielenie; wzór, sposób; m. za m-ę = wet za wet; przebrać m-ę = zanadto użyć, nadużyć; dopełnić m-i = dojść w złym do kresu, do ostatecznych granic; żyć z m-i = sprzedawać co miarkami, zajmować ś. drobiazgową sprzedażą sypkiego towaru szlachta polska brzydziła ś. łokciem i m-ą = handlem.

 Miarkować, odmierzać, wymierzać, do miary stosować; rozważać, domyślać ś., porównywać; określać, ograniczać, poskramiać; powodować, rządzić, kierować; wnioskować, dociekać, dochodzić (m. z czego, po czym); łagodzić jedno drugim; rozsądzać, sądzić; m. ś., ograniczać ś., oszczędzać ś., rządzić ś., stosować ś; hamować ś., panować nad sobą, powstrzymywać ś. (m. ś. w gniewie); rozważać co bacznie, zastanawiać się nad czym; obliczać ś., rachować ś. z kim, krępować ś. czym.

 Miarodajny, Miarodawczy, z którego można brać miarę, z czego można wywnioskować, na którym można polegać, dający jakąś pewność, znający jakąś sprawę (sfery m-e).

 Miarowo, przysł., stosownie do pierwszej miary; rytmicznie, jednostajnie.

 Miarowy, miar dotyczący, zastosowany do pewnej miary, nie za duży, nie za mały, umiarkowany; rytmiczny, jednostajny.

 Miarówka, naczynie z podziałką do mierzenia płynów — p. Menzura.

 Miast, skr. miasto = zamiast.

 Miasteczko, małe miasto.

 Miasto, większy obszar, zabudowany domami, tworzącemi ulice i place, gęsto zaludniony; m. wieczne = Rzym, m. stołeczne = stolica, m. gubernjalne, powiatowe = siedziba władz gubernjalnych, powiatowych; ojcowie m-a = zarząd miejski, magistrat; całe m. = wszyscy mieszkańcy; wyjść na m. = na ulicę; będę dziś śniadał w m-ie = poza domem; co słychać w m-ie? = między ludźmi; kucharka idzie do m-a = na targ, na rynek.

 Miasto, przyim., zamiast.

 Miauczeć (forma dok. Miauknąć), wydawać głos koci.

 Miazdra, ukr., miąższ, skórka, naskórek.

 Miazga, gąszcz, powstały z utłuczenia a. z wygniecenia czego; młode komórki, leżące między łykiem a drewnem drzewa; oskoła, sok drzewny; w anat., m. zębowa = substancja naczyniowa silnie unerwiona, wypełniająca jamę zębową; m. pokarmowa, żołądkowa = potrawy przez żołądek przetrawione; zbić, stłuc na m-gę = wybić kogo bardzo dotkliwie, zbić na śmierć.

 Miażdżyć, gnieść, tłuc na miazgę.

 Miażdżysty, Miazgowaty, nakształt miazgi, klejkowaty, gęstolepki.

 Miąć (mnie, miął), gnieść, ściskać, miętosić.

 Miąsko, smaczne, delikatne mięso, miąższ owocu.

 Miąższ, grubość, gęstość, masywność jakiego ciała, w bot., komórkowata tkanka rośliny, two-