Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/572

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Kompostować, łć., użyźniać grunt za pomocą kompostu.

Kompot, fr., owoce gotowane z cukrem; żart. k. szewcki = kapusta z kartoflami, melanż.

Kompotjera, fr., szklane a. porcelanowe naczynie płaskie z przegrodami i rączką, do podawania kompotu (fig.); stoik do przechowywania kompotu.

Kompozycja, łć., utwór, dzieło sztuki; utwór muzyczny: ćwiczenia szkolne na dany temat; układ utworu; tworzenie dzieła; zmyślenie; mieszanina metali, aljaż.

Kompozytor (forma ż. Kompozytorka), łć., autor utworu muzycznego; twórca; kłamca.

Kompres, fr., okład z płótna zmoczonego i wyciśniętego.

Kompresor, łć., pompa po wietrzna (pneumatyczna).

Komprobacja, łć., potwierdzenie, przystanie na co.

Komprobować, łć., potwierdzać, wznawiać, przystawać na co.

Kompromis, pakt, mocą którego strony zgadzają ś. na załatwienie sporu sądem polubownym; zgodne zakończenie sporu; ugoda układ, porozumienie.

Kompromisarz, łć., sędzia polubowny, arbiter, superarbiter.

Kompromisowy, łć., pośredni, godzący sprzeczne zdania a. dążenia (układ k., wniosek k.).

Kompromitacja, łć., narażenie ś. na wstyd, śmieszność a. hańbę, zawstydzenie, ośmieszenie ś.

Kompromitować, fr., zawstydzać, podawać na pośmiewisko, podawać w podejrzenie; k. ś. = narażać ś. na wstyd, na śmieszność, na hańbę.

Komput, łć., poczet, liczba, rejest, etat; przen., zastęp, siła liczebna; k. kościelny = rozkład świąt według biegu słońca i księżyca.

Komputować, łć., obliczać; zbierać, uzupełniać.

Komputowiec, łć., żołnierz komputowy.

Komputowy, łć., etatowy, rejestrowy; wojsko k-e = dawne wojsko polskie stałe, utrzymywane ze skarbu.

Komtur, nm., wyższa godność u Krzyżaków; przełożony nad okręgiem, dowodzący oddziałem wojska na wojnie — p. Komandor.

Komuna, fr., gmina miejska, posiadająca samorząd; stowarzyszenie socjalistów i terorystów, dążące do przewrotu w stosunkach społecznych; powstanie w Paryżu w r. 1871, dążące do utworzenia samodzielnych gmin, połączonych w republikę federacyjną, na czele której stanęłaby gmina paryska.

Komunalny, fr., przym. od Komuna; tyczący ś. gminy, należący do niej; k. łć., przym. od Komunał; powszedni, pospolity, oklepany.

Komunał, łć., zdanie znane przez wszystkich, oklepane, powszednie, ogólnik.

Komunard, fr., zwolennik zasad, głoszonych przez komunę paryską 1871 r.; komunista.

Komunik, łć., rycerz jezdny, kawalerzysta; kawalerja, konnica; k-em = konno, lekko bez wozów; k. niebieski = zastęp, chór aniołów.

Komunikacja, łć., wzajemne udzielanie wiadomości; związek, stosunek; drogi lądowe i morskie, poczty, telegrafy, telefony.

Komunikant, łć., opłatek konsekrowany przy Mszy Św., ten, kto przystępuje do Komunji św.

Komunikat, łć., dokument, udzielany stronie drugiej, do rozpatrzenia; wiadomość udzielana półurzędownie pismom.