Strona:Lew Tołstoj - Spowiedź.pdf/80

i chciałem się unicestwić. Obejrzałem się na ludzi i na całą ludzkość, zobaczyłem że ludzie żyją i twierdzą, że znają cel życia. Obejrzałem się na siebie, żyłem dopókąd znałem cel życia. Jak innym ludziom tak i mnie cel życia i możność życia dawała wiara.
 Obejrzawszy się dalej na ludzi innych krajów, na współczesnych mi i minione pokolenia, zobaczyłem jedno i to samo. Gdzie tylko życie, tam wiara odtąd, jak ludzkość istnieje, daje możność życia, a główne rysy wiary są wszędzie i zawsze te same.
 Jakiekolwiek i komukolwiek daje odpowiedzi, jakąkolwiek byłaby wiara, każda odpowiedź wiary nadaje ograniczonemu istnieniu człowieka cel nieskończoności, — cel nieunicestwiany przez cierpienie i śmierć. A więc — tylko w religji można znaleźć cel i możność życia. Cóż to więc jest ta wiara? I zrozumiałem, że wiara nie jest tylko dowiedzeniem rzeczy niewidzialnych i t. d., ale jest objawieniem (jest to spis jednej tylko z cech wiary), nie jest stosunkiem człowieka do Boga (trzeba określić wiarę, a potem Boga, a