to się ją spali“. Prorok żydowski Ozeasz[1] powiada, że „wszeteczeństwo a wino i pijaństwo odejmują człowiekowi serce“, to znaczy uczucie i moralność. Już w księgach Starego Testamentu spotykamy się z licznemi przykładami poniżającego godność ludzką działania alkoholu względnie jego surogatu w postaci wina. I tak Noe[2] obnaża się w stanie pijanym i daje powód do zgorszenia synowi swemu Chamowi. Lota,[3] który po spaleniu Sodomy i Gomory zamieszkał z obu swemi córkami w górach, upoiły córki w celach kazirodczych. Król Dawid upaja winem Hetejczyka Urjasza, aby mu w tym jego stanie łatwo uprowadzić żonę, piękną Betsabee.[4] Absalon, syn króla Dawida, chcąc pomścić gwałt uczyniony swej siostrze Tamarze przez najstarszego ze swych braci Amnona, upaja go winem i poleca upojonego zabić swej służbie.[5] Król babiloński Baltazar każe po pijanemu użyć przy uczcie naczyń złotych, które ojciec jego Nabukadnezar zabrał z świątyni jerozolimskiej.[6] Wreszcie krwawy choć bohaterski czyn udał się Judycie dlatego łatwo, że wódz asyryjski Holofernes[7] „stał się bardzo wesoły ku niej i pił bardzo wiele wina jako wiele nigdy nie pił za żywota swego“.
Nadużywanie wina i innych napojów alkoholowych było u ludów starożytnych bardzo częste, jak to wynika z historycznych danych, nic też dziwnego, że nadużycia te musiały prowadzić z jednej strony do przestępstw, popełnianych pod ich wpływem, z drugiej strony do chorób, kończących się nieraz nagłą śmiercią. Przestępstwa, popełniane pod wpływem upojenia alkoholem, musiały się wówczas zdarzać nierzadko, skoro niektóre ustawodawstwa starożytne poświęcają im wprost osobne przepisy. I — rzecz ciekawa — podobnie jak obecnie zapatrywano się także i w starożytności różnie na sprawę karnej odpowiedzialności przestępcy za czyn popełniony w stanie opilstwa, albowiem podczas gdy w czasach Cycerona uznawały sądy rzymskie upojenie sprawcy przestępstwa za okoliczność łagodzącą jego winę, to kodeks aleksandryjski z czasów Ptolemeuszów (300 lat przed Chrystusem) oceniał upojenie za okoliczność obciążającą.
