myśli“ jako podstawy, dążenia do postępu. Znane są również prace p. Aleksandry David, badaczki filozofji chińskiej, autorki wielu cennych studjów, z których najważniejsze: „Filozof Meh-Ti i idea solidarności“.
Dużem uznaniem w świecie uczonych cieszy się dzieło „O Spinozie” dr. fil. prof. uniwersytetu w Bernie Rosjanki Tumarkiny i Elżbiety Schmidt.
Są jeszcze inne prace, pełne spontanicznych rzutów przemyśleń, ale nie zostały po nich kategorje prawd wiecznych.
Kobiety-filozofki szły dotąd obok wielkich myślicieli świata, z nimi lub za nimi. Komentatorki, adeptki, służebnice genjuszy, nie wyprzedziły dotąd jednak żadnego z nich.
∗
∗ ∗ |
Pierwotnem założeniem ruchu kobiecego było dążenie do zupełnego zrównania pierwiastków umysłowości żeńskich z męskim i nadanie im jednej gatunkowej wartości, doprowadzenie do jednakowych skutków wydajnej siły, postawienie na wyżynach, do których tylko jedne prowadzą stopnie: te — od wieków przez genjusz męski wykute.
Usiłowaniem chwili obecnej jest wynalezienie tych odrębności intelektu kobiecego, które — przy odpowiedniej kulturze — rozszerzyłyby widnokrąg wiedzy i wniosły nieznane wartości...
Czy — wkroczywszy tłumnie w białe świątynie nauki — kobieta dźwignie nowe ołtarze czy też przy tych, które już są, pobuduje sobie klęczniki? —
Czy — na mocy danych, jakie mamy, można już dziś wróżyć przyszłość, czy też — trzeba czekać jeszcze z sądem i wyrokiem?
Czy należy starać się o wyhodowanie i wypielęgnowanie odrębnych cech umysłowości kobiecej drogą odpowiedniej kultury, czy zostawić rozwój ich samorzutnej woli gatunkowego napięcia?
Byłoby złym znakiem naukowych przeznaczeń kobiety, gdyby — w przeciętnej intelektualnej robocie — stanęła za mężczyzną.
Widzimy, że ta trudność już została pokonana, że setki tysięcy kobiet na wybitnych stanowiskach w dziedzinie zajęć umysłowych dorównywują najzupełniej mężczyźnie.
