Strona:Kobieta polska w nauce.pdf/21

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

Do wybitniejszych filozofek polskich należą również: dr. Anna Wyczółkowska, dr. Ludwika Dobrzyńska-Rybicka, dr. Marja Grzegorzewska.
Dr. Anna Wyczółkowska, urodzona w Mińszczyźnie, zagnana burzą losów do Ameryki, wydała tom niezmiernie ciekawych „Szkiców psychologicznych“, opartych na podstawie głębokiej wiedzy i śmiałych rzutach hypotez (Kraków, 1889).
Dr. Ludwika Dobrzyńska-Rybicka, urodzona w Buczaczu (Małopolska) 1868 r., wychowana we Lwowie i Poznaniu, studjowała od 1903 r. filozofję ścisłą i psychologję w Zurychu, pod kierunkiem Störringa, Neumanna, Schumanna, Rahma i t. d.; następnie w Lowanjum pod kierunkiem dzisiejszego kardynała Mercière’a, w Paryżu u Brochard’a i Eggera. Przez pewien czas pracowała w Oxfordzie, zbierając materjały do dyssertacji na temat: „Thomas Brown — ein Beitrag zur Geschichte des Intuitionismus“. Na mocy tej rozprawy otrzymała stopień d-ra filozofji w Zurychu 1909 r.
Po powrocie do kraju objęła stanowisko bibljotekarki T-wa przyjaciół nauk w Poznaniu. Podejmując myśl swego dziada, Jędrzeja Moraczewskiego, znanego historyka, wznowiła w 1910 i 1911 r. cykle wykładów z filozofji ścisłej i psychologji, które cieszyły się dużem powodzeniem. Wzorowane na owych pamiętnych cyklach, które w latach 1847 — 1848 i następnych wygłaszali w pałacu Działyńskich: Moraczewski, Trentowski, Libelt, Krauthofer, nietylko utrzymały się w Poznaniu, ale obudziły tak dalece silne zainteresowanie, że zostały powtórzone w Gnieznie całkowicie, niektóre pojedyńcze zaś wykłady w Inowrocławiu i w Toruniu.
W 1912 r. miała w Sekcji filozoficznej Zjazdu lekarzy i przyrodników referat z dziedziny historji etyki p. t. „Brown i Mackintosch“, drukowany w księdze Zjazdu.
W następnym roku podjęła pracę naukową p. t. „System etyczny Hugona Kołłątaja“, opartą na rękopiśmiennym materjale, na który uwagę jej zwróciła praca o Kołłątaju dr. Daszyńskiej-Golińskiej. Dzieło to ukończone w 1916 r. wyszło nakładem Akademji umiejętności w Krakowie (1917 r.) i otrzymało nagrodę z funduszu ks. Arcybiskupa Likowskiego.
W 1917 r. zapoczątkowała uczona nasza ruch pedagogiczno-naukowy w Poznaniu, niezmiernie płodny w wyniki,