zainteresowania sobą innych. Style życia, to np. styl wynikający z posiadania rodziny, posiadania ogródka działkowego, uczestnictwa w życiu stowarzyszeniowym.
Kategoria społeczna ludzi starych jest zróżnicowana wewnętrznie ze względu na przynajmniej pięć zmiennych: płeć, wiek, wykształcenie, miejsce zamieszkania i źródło dochodów[1]. W Polsce starsze kobiety z reguły gorzej oceniają swój stan zdrowia, częściej też cierpią z powodu osamotnienia i samotności[2]. Wzrost wieku sprzyja pogarszaniu się stanu zdrowia ludzi starych i zagrożeniu ubóstwem oraz zmniejszeniu się ilości kontaktów z bliskimi i przyjaciółmi. Niższe wykształcenie częściej charakteryzuje starsze kobiety, jest powiązane z gorszym stanem zdrowia, posiadaniem niższych emerytur i rent oraz życiem w ubóstwie. Ludzie starzy mieszkający w miastach mają mniej intensywne kontakty z rodziną i częściej żyją samotnie, częściej też posiadają lepiej wyposażone mieszkania, mogą liczyć na pomoc instytucji opiekuńczych, zazwyczaj są bardziej zadowoleni niż ich rówieśnicy mieszkający na wsi. Ludzie starzy w mieście rzadziej też pracują zawodowo. Osoby posiadające emerytury pracownicze są zazwyczaj w lepszej sytuacji niż te, które otrzymują emerytury rolnicze lub renty. Najniższe źródło dochodu posiadają osoby korzystające wyłącznie z zasiłków pomocy społecznej.
Poza tym kategorie społeczne można traktować jako warstwy społeczne, w których ludzie są powiązani ze sobą więzią subiektywną i obiektywną. Przy czym warstwy te różnią się między sobą szansami osiągania społecznie cenionych dóbr (np. bogactwa, władzy, prestiżu, wykształcenia, zdrowia) oraz wynikającym z tego stylem życia, typową ideologią i obyczajami[3]. Przykładowo: ludzie starzy mogą różnić się między sobą wysokością pobieranych świadczeń i przynależnością do grup społecznych, ale może ich łączyć fakt, iż posiadają niższe szanse na zdobycie wykształcenia i prestiżu niż osoby młode. Możliwe jest zatem przedstawienie satysfakcji społecznej według wieku[4]. W Polsce ludzie starzy zajmują niejednoznaczne miejsce w takich hierarchiach stratyfikacyjnych. W przekroju uwarstwienia ze
- ↑ Zob. B. Szatur-Jaworska, Zbiorowość ludzi starych w polskim społeczeństwie, op. cit., s. 213-216.
- ↑ Osamotnienie odnosi się do subiektywnego psychicznego stanu odczuwania faktu bycia samym, podczas gdy samotność to obiektywny fakt bycia samym, podczas gdy samotność to obiektywny fakt bycia samym bądź życia w izolacji od innych osób z powodu np. śmierci współmałżonka, opuszczenia przez bliskich, krewnych i sąsiadów. Zob. M. Susułowska, Psychologiczne problemy człowieka starego, [w:] I. Borsowa, W. Pędich, J. Piotrowski, T. Roźniatowski, S. Rudnicki (red.), Encyklopedia seniora, Wiedza Powszechna, Warszawa 1986, s. 79; Osamotnienie, [w:] A.A. Zych, Leksykon gerontologii, op. cit., s. 113; Samotność, [w:] A.A. Zych, Leksykon gerontologii, op. cit., s. 155.
- ↑ P. Sztompka, Socjologia. Analiza społeczeństwa, op. cit., s. 336-339, 354-355.
- ↑ Zob. B. Szatur-Jaworska, Zbiorowość ludzi starych w polskim społeczeństwie, op. cit., s. 205-213; E. Tarkowska, Zróżnicowanie biedy: wiek i płeć, [w:] H. Domański, A. Ostrowska, A. Rychard (red.), Jak żyją Polacy, Wyd. IFiS PAN, Warszawa 2000, s. 259-280; E. Tarkowska, Ubóstwo i wykluczenie społeczne. Koncepcje i polskie problemy, [w:] J. Wasilewski (red.), Współczesne społeczeństwo polskie, Scholar, Warszawa 2006, s. 3540356; P. Kubicki, Ubóstwo i wykluczenie społeczne osób starszych, op. cit., s. 71-81.
