Strona:J. K. Maćkowski - Wielkopolska wobec wywłaszczenia.pdf/43

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

I w następnych jeszcze latach rozwój tych spółek był bardzo powolny. Nie chcąc nużyć czytelników przytaczaniem zbyt wielu cyfr, ograniczamy się jedynie do przytoczenia tu liczb okresów trzechletnich. Przedstawiają się one, jak następuje:

rok liczba
spółek
liczbu
członków
udziały
członków
oszczędności fundusze
rezerwowe
1873 43 7.660 623.400 2.601.000 74.300
1876 63 11.226 962.400 4.114.000 178.600
1879 60 12.817 1.297.178 4.860.000 306.400
1882 66 17.584 1.551.501 6.884.700 514.500
1885 60 20.435 1.961.275 8.676.000 847.700

W ciągu tych pierwszych trzynastu lat istnienia Związku liczba członków i złożone w spółkach kapitały wprawdzie niemal się potroiły, natomiast liczba spółek samych wzrosła tylko o niespełna 40 procent z 43 na 60, a co najważniejsze, ulegała jeszcze pewnej fluktuacyi. Objaw to bardzo znamienny, wynika z niego bowiem, że nie wszystkie założone w tym okresie spółki okazały się żywotnemi, że część ich po krótkim czasie albo upadła, albo się rozwiązała, albo też — nie oceniając jeszcze należycie wartości solidarności, ze związku wystąpiła. Pożyteczne te organizacye chromały tam wówczas jeszcze pod niejednym względem z powodu braku odpowiednio wyszkolonych kierowników i z powodu nieudolności ekonomicznej tych, którym służyć miały. Były to zresztą czasy, w których wobec sromotnego wprost upadku banku szlacheckiego „Tellusa”, spowodowanego niesumiennością i nierządem, pesymizm co do możliwości wytworzenia jedynie siłami rodzimemi racyonalnej gospodarki finansowej, wzmógł się tam jeszcze i stał się niemal ogólnym.
Znacznie pomyślniej już i okazalej przedstawiają się cyfry następujących trzechleci. I tak było:

w roku spółek członków udziałów oszczęd. fund. rez.
1889 71 24.891 2.439.000[1] 11.122,000 1.054.000
1892 77 26.585 2.692.000 10.782.000 1.128.000
1895 93 32.282 3.929.000 16.744.000 1.548.000
1898 114 41.950 5.781.000 26.750.000 2.263.000
1902 138 62.135 9.219.000 49.282.000 3.613.000
  1. Z powodu podnoszącej się wysokości, a zatem i „długości” tych cyfr podajemy je zaokrąglone, niechcąc zbytnio nużyć pamięci czytelników.