Naukowe też wykształcenie niemieckie rodzi łatwo pogardę i obojętność dla narodowości, przygotowuje do kosmopolityzmu. Dając młodzieży to niezbędne wykształcenie wyższe jakie czerpie w zakładach naukowych niemiec, — należy obok niego stawić antidota równoważące, aby trucizna nie przetworzyła organizmu.
Odpadki w ludziach na korzyść niemców, mamy i bardzo znaczne i wielce boleśne. Niektórzy nieprzyznając się do tego jawnie, są nam już dusznie obcemi, choć jeszcze idą z nami — są przekonaniami nieprzyjaźni, są znużeni i nie chętni. Broń wykształcenia wziąwszy od niemców (co słuszna) — zamiast ją zwrócić na korzyść i obronę własną — mierzą nią przeciw braci.
Gdy stosunek z Rossją, z natury obu czynników, jest prowizoryjny i wyczekujący — z Niemcami stanowczo się przedstawia, jako walka o życie lub śmierć. — Tu niema i być nie może mowy o żadném przymierzu — nawet o chwilowym rozejmie — bo i ten na naszą zawsze niekorzyść wypada. — Pozorna tolerancja niemiecka, uznanie tymczasowe narodowości, jest stratagematem wojennym; przygotowaniem do
Strona:J. I. Kraszewski - Programm polski 1872.djvu/35
Ta strona została uwierzytelniona.
25
