Strona:J. I. Kraszewski - Programm polski 1872.djvu/28

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.
18

może, o zrzeczeniu się narodowości i polskości grzéch mówić nawet — zachowywać i rozwijać to co mamy — powołanie dzisiejsze. —
Środki do spełnienia go są liczne. —
Nadaremnie drażnić byłoby nierozumem, próżno się manifestować słowy — dzieciństwem; — kłamać uszczęśliwienie na torturach, nikczemnością. —
Naszym manifestem jest życie czynne. Oświata dająca nam wyższość i oręż do walki — jest kardynalnym, pierwszym życia warunkiem. Ona pracę produkcyjną we wszystkich gałęziach umożebnia i ułatwia. Rossjanie stosunek nasz do nich ułatwiają poniekąd przymusem do nauki swojego języka.
Polskiego zapominać się nie godzi, piastować go nieskalanym należy jak świętość, jako cechę i znamię, jako naszego ducha jedyną dziś cielesną emanaciję — ale rossyjskiego uczyć się jest koniecznością, dla własnego interessu naszego. Jest to narzędzie, oręż który nierozsądek tylko odtrącać może. Uczemy się francuzkiego dla stosunków z Europą i cywilizacją, musiemy się uczyć rossyjskiego dla walki obowiązkowéj z Rossją. — Nauka języka jest także