Strona:J. Grabiec - Powstanie Styczniowe 1863—1864.djvu/163

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

w dwa dni później pod Sygami, przycem ranny, nie chcąc dostać się do niewoli, odebrał sobie życie. Prócz tego, większe potyczki stoczyły: partja płocka Kaszuby (Zgliczyński ze 134 l.) pod Dąbrowicami i Kuczborkiem, Jurkowskiego (300 l.) pod Koziołkiem, Suleckiego i Polaczka (500 l.) pod Kuczborkiem, gdzie powstańcy ponieśli ciężką porażkę, Szmajsa — pod Chromakowem 10 sierpnia. Jasiński po porażce rzaśniekiej, zreorganizowawszy swój oddział, bił się na czele 50 ludzi pod Rożanem, Radzimowicami i wreszcie 21 sierpnia został pobity ostatecznie pod Załężem. Uwijały się, prócz powyższych, jeszcze po Płockiem mniejsze partje: przasnyska — Dobrosielskiego, lipnoska — Kopytki, mławska — Kolbego II (porucznik ros. Witkowski), płockie; Cetkowskiego i Poznera. W początkach września nowomianowany naczelnik wojenny Sawa (kapitan w. ros. Roman) objął dowództwo nad nowouformowanemi dwoma oddziałami Kurpiów z oficerami w. ros. Rynarzewskim i Nowickim na czele, dwiema partjami pułtuskiemi: Lasockiego i Radwana, przasnyską Wiśniewskiego, mławskiemi: Gasztowta i Cieleckiego i partją „Złotych ułanów“ Ziembińskiego, która jednak szybko po swym utworzeniu się została zniesiona. Ogółem powstańców w Płockiem w lecie 63 r. liczono na 3,000—3,500 ludzi, niemal wyłącznie dowodzonych przez fachowców wojskowych.
W Augustowskiem, po odwrocie Wawra w Płockie ożywiły powstanie wkraczające z Litwy w lipcu partje: Kobylińskiego, Dahlena, Lubicza, Sędka, Ostrogi, Kołyszki i Lenkiewicza w ogólnej liczbie 1,000 przeszło ludzi. Po gieneralnym przeglądzie „litwinów“ w Serejach przez wojewodę augustowskiego, pułkownika Andruszkiewicza, weterana z 1831 roku, partje ruszyły w bój na nowym terenie, wspomagając skutecznie słabe oddziały Budrysa (Nieszokoć), Mieewicza, czysto chłopską (100 l.) partję Szpaka i parę drobnych oddziałków. Z bitew i potyczek głośniejszych zaznaczamy: pod Kozłową Rudą 21 lipca (Nieszokoć i Szpak) oraz zwycięstwa „litwinów“ pod Kryksztanami i Żywulciszkami, gdzie 25 lipca udaremniono przeprawę moskali przez Niemen. Piękną była kilkugodzinna potyczka połączonych partji Lubicza, Ostrogi i Sędka 21 sierpnia pod Mazuryszkami, gdzie strzelcy dzielnie wytrzymali szarżę jazdy moskiewskiej. W drugiej połowie września powstańcy augustowscy pod wodzą Brandta i nowego po An-