Strona:J. Łepkowski, J. Jerzmanowski - Ułamek z podróży archeologicznej po Galicyi odbytej w r. 1849.djvu/11

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

nader korzystne, bo leży w kotlinie kilku odnóg, zniżających się do równiny Karpat. Pod kościołem wielki drewniany most na rzece górskiéj Mszance, dodaje okolicy malowniczego widoku.
Pod nazwą Mszany, rozumié się Mszana dolna nad Mszanką, i Mszana górna powyżéj położona, postępując brzegiem rzeki. Obie te wsie stanowiły wraz z przyległościami starostwo mszańskie niegrodowe, którego ostatnim posiadaczem był Ignacy Zboiński kasztelan połocki, opłacający w 1772 r. kwarty złp. 2,135 gr. 11 den. 9. Starostwo to przez cały XVIII wiek było w posiadaniu familii Terakowskich: naprzód Jana stolnika zakroczymskiego, potém syna jego Gabryela pisarza grodzkiego krakowskiego. Część zabudowań koło kościoła: plebania, karczma, tak zwany ratusz, poczta, szkoła i t. p. zwią „Mieścisko”; słuszność téj nazwy potwierdza inwentarz i przywileje kościelne, gdzie przy wyliczeniu należnych do parafii włości, wspomniano na czele: „Msana v. Rosenberg oppidum per Suedos devastatum”. Nazwa Rosenberg nasuwa domysł, że tu Niemcy kolonią miéć mogli.
Kościół drewniany, z takąż wieżą; z kilku przybudowań złożony, stanowi całość niezmiernie oryginalną i niesymetryczną; dziś w nader złym znajduje się stanie. Przywilej erekcyjny tego kościoła, w oryginale złożony w konsystorzu tarnowskim; w inwentarzu jednak przy kościele od r. 1594 dochowanym, znajduje się wierzytelny tegoż odpis, z którego dowiadujemy się, iż kościół tutejszy zbudował i uposażył Kazimiérz W. r. 1345. Przy akcie nadania obecnemi byli: Venerabilis Joan. Wolbran, J. U. D. Praeposilus Ecclesiae S. Nicolai extra muros civitatis Cracov. „Gustaw Zieman Scholast. Msticoriens. in Paienczno Praebendarius Ecles. s. Geronidis[1] ad Cracoviam”. Podług słów inwentarza, do parafii „in oppido Msana”, w 1595 r. należały wsie: Mszana górna, dolna, Mieściska, Słomka, Łostówka, Łentowe, Witów, Niedźwiedź, Konina, Poremba, Olszówka, Raba, Glisne, Kasinka. Z czternastu tych wsi, dziś tylko siedm przy parafii Mszany pozostało, a inne rozdzielone między trzy probostwa: w Porembie, Kasinie i Olszówce, w wieku już XVII powstałe.

Probostwo tutejsze otrzymywali znamienici w zawodzie naukowym i politycznym mężowie, a mianowicie akademicy krakowscy,

  1. Byłto może kościół św. Gertrudy, prebenda kollacyi rajców krakow. który stał na wale na wejściu z ulicy Siennéj za Nową-bramą, zburzony za rządu austr. Przy nim grzebano ciała wyrokiem ściętych (Krak. i Okol. A. Grab. 1844, str. 290). Może téż istniał przy Krakowie inny jaki kościół św. Geronidy, o którym opisujący Kraków zamilczają.