Strona:Edmund Różycki (Szkic biograficzny).djvu/11

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

kterystycznych niezmierne uwidocznia się podobieństwo między ojcem a synem; podobieństwo oblicza moralnego dwóch tych postaci każdego uderza, kto zbliża się ku nim, kto ich znał, kto wpatrywał się w głąb tych charakterów o mocy spiżowej.



Edmund Różycki przyszedł na świat 16 sierpnia 1827 r., na pograniczu dawnego Kijowskiego województwa, we wsi Agatówce, w okolicy oddzielającej Berdyczów od Żytomierza. Posiadłość to oddawna rodziny matki, leżąca tuż obok Halczyńca, własności Michała Czajkowskiego, brata matki Edmunda. Parę pokoleń, po r. 1831, zachowywało na Zabużu nazwę tego Halczyńca, i w pieśniach dawało mu rozgłos.
Wspomnień z pierwszych lat dzieciństwa, z pod rodzicielskiej strzechy wyniesionych, utrwaliło się w pamięci Edmunda Różyckiego bardzo mało: synem on ziemi, gdzie już na niemowlęta spadają ciosy, zdolne wstrząsać i obalać wypróbowane w nieszczęściu organizmy ludzi dojrzałych. I na malutkiego Edmunda spada sieroctwo i niewola w dniach, gdy zaledwie wyszedł z kolebki.
Niemowlęctwo upływa mu nie w Agatówce, gdzie ujrzał światło dzienne, ale w niezbyt ztamtąd odległej Hucie-Cudnowskiej, leżącej około miasteczka Cudnowa. Huta posiadłością była rodziców, gdzie ojciec, do wiosny 1831 r., zapobiegliwie gospodarował, i zkąd wyszedł na bój z wrogiem w epoce walki listopadowej. Tej Huty Cudnowskiej, owej