Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 6 Pisma krasomówcze.djvu/620

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

a następnie mówi o potrzebie ograniczenia najwyższej władzy. W rozwinieniu tego prawa znaczna z samego początku przerwa, a dalej takie objaśnia artykuły. Urzędnicy powinni bezinteresownie swe urzędy sprawować. Nagana legacyi bez publicznego zlecenia. O władzy trybunów ludu, jej dobrych i złych skutkach. Kwintus, brat Cycerona, mocno powstaje na trybunat. Broniąc go Cycero powiada, że równie jak najlepsze instytucye ma trybunat swoje wady, ale też ma i zalety, przez to że hamuje nierozmyślne ludu zapędy. Pogląd z tego powodu na dzieje Rzymskie i na własną Cycerona przygodę. Senat powinien być wszystkich cnót wzorem. Obyczaje przedniejszych obywatelów mają wielki wpływ na ludu obyczaje. Czy głosowanie ludu tak na wybór urzędników, jak też na podane mu prawa i wyroki w sprawach pod sąd jego przychodzących, ma być jawne, czy tajemne? Cycero jest za tajemnem głosowaniem, byle tylko lud zasięgał w tej mierze rady przedniejszych obywatelów. Powinności urzędnika, który czyni z ludem, lub w jego imieniu z senatem. Władza augurów. Prawa mają być przed ich wniesieniem do wiadomości publicznej podane. Zniesienie przywilejów czyli praw osobistych, bądź na korzyść, bądź na szkodę po imieniu wymienionej osoby Głosowanie o gardło obywatela odbywać się ma tylko na zgromadzeniu ludu przez centurye. O nieprawnem zabieganiu urzędów, o szafunku na ten koniec pieniędzy, i o karach na przekupujących. Cycero żałuje, że niema w Rzymie jak w Atenach publicznych na skład praw archi