Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 3 Mowy.djvu/509

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

mało. Stanąwszy na miejscu, kiedy już miał zejść się i rozmówić z człowiekiem, do którego był posłany, wśród starań i namysłów dopełnienia obowiązku zszedł z tego świata.
Jak tedy w innych rzeczach, tak i w tej pięknie, K. Pansa, postąpiłeś, żeś nam przypomniał o oddaniu czci Serw. Sulpicyuszowi, i żeś go obszernie pochwalił. Po wyrzeczonych przez ciebie słowach, poprzestałbym na daniu mego głosu, gdybym nie czuł potrzeby odpowiedzenia P. Serwiliuszowi[1], który utrzymuje, że posągiem tego tylko uczcić należy, kto w czasie poselstwa od żelaza zginął. Ja zaś, senatorowie, tak myśl przodków tłumaczę, iż uważać trzeba przyczynę, a nie rodzaj śmierci. Jeżeli chcieli aby miał wzniesiony pomnik, kto podczas poselstwa śmierć znalazł, to dla tego żeby w niebezpiecznych wojnach posłowie śmielej urząd swój sprawowali. Nie trzeba tedy oglądać się na przykłady przodków, ale myśl ich, z której te przykłady powstały, wytłumaczyć.

II. Lar Tolumnius, król Wejensów, czterech posłów ludu Rzymskiego w Fidenach zamordował[2], których cztery posągi przy mównicy aż do naszych czasów stały. Cześć słusznie im należna: obywatelom za ojczyznę poległym przodkowie nasi krótkie życie długowieczną pamiątką zapłacili. Kn. Oktawiusza[3], znakomitego i wielkiego męża, który pierwszy wniósł konsulat do domu słynącego później z tylu wielkich ludzi, posąg koło mównicy widzimy. Nikt wtenczas nowym ludziom nie zazdrościł; nie było nikogo, coby zasługi nie uczcił. W poselstwie Oktawiusza nie było obawy niebezpieczeństwa. Posłany od senatu dla wybadania umysłu królów i wolnych narodów, a w szczególności dla zakazania wnukowi króla Antiocha[4], który z przodkami naszymi wojował, żeby flot nie

  1. Syn P. Serwiliusza Izauryka dla tego podobno sprzeciwiał się wzniesieniu pomnika Sulpicyuszowi, że ojcu jego niedawno zmarłemu pomnika nie postawiono. W parę miesięcy potem miał Cycero z tymże Serwiliuszem przez dwa dni żwawą o Planka utarczkę, dla którego za oświadczoną gotowość bronienia Rzeczypospolitej chciał otrzymać od senatu jakąś nagrodę. Epist. fam. X, 12. Cicero ad M. Brutum, 5.
  2. Livius, IV, 17.
  3. Kn. Oktawiuszowi Neposowi, dowodzącemu na morzu, poddał się pobity pod Pydną roku 168 od Pawła Emiliusza król Macedoński Perseusz. Oktawiusz został konsulem 165 roku.
  4. Tym wnukiem Antiocha Wielkiego był dziewięcioletni Antioch V Eupa-