Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 3 Mowy.djvu/461

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

wniejszą ludzkości swojej pamiątkę. Sroga fortuna ludu Rzymskiego! srogie przeznaczenie! Po zgładzeniu Pompejusza, który był światłem państwa Rzymskiego, zabito i syna tak podobnego ojcu. Lecz wszystko, zdaje mi się, wynagrodził sąd bogów nieśmiertelnych, kiedy Sex. Pompejusz Rzeczypospolitej zachowan jest.
XV. Z tego równie ważnego jak słusznego powodu, i że najniebezpieczniejszą i najstraszniejszą wojnę domową M. Lepidus ludzkością i mądrością swoją do pokoju i zgody przywiódł, wnoszę aby temi słowy napisano uchwałę senatu. «Ponieważ M. Lepidus, imperator, kapłan najwyższy, często sprawy publiczne dobrze i szczęśliwie piastował, i lud Rzymski poznał w nim największą od władzy królewskiej odrazę; ponieważ za jego staraniem, radą, odwagą, szczególniejszą ludzkością i łagodnością, najzapalczywsza wojna domowa ustała; ponieważ Sextus Pompejusz Wielki, syn Kneja, powagą senatu nakłoniony broń złożył, i przez M. Lepida, imperatora, najwyższego kapłana, z najszczerszą chęcią senatu i ludu Rzymskiego do praw obywatelskich przywrócony został: senat i lud Rzymski, dla walnych i licznych M. Lepida usług publicznych, pokłada w jego odwadze, znaczeniu i szczęściu największą pokoju, zgody i wolności nadzieję; pamięć jego usług oddanych Rzeczypospolitej senat i lud Rzymski zachowa; a prócz tego statua konna złocona przy mównicy lub w innem miejscu na Forum, jakie sam wybierze, na mocy postanowienia senatu będzie mu wzniesiona.» Wielkie to, senatorowie, zdaniem mojem, uczczenie[1], naprzód że jest zasłużone; jest bowiem nie tylko spodziewanych, ale już oddanych, najchlubniejszych usług nagrodą; nie możemy nakoniec wymienić nikogo, komu ta cześć przez wolno i niepodlegle głosujący senat wyrządzona była[2].

    tora. Lepidus z polecenia Antoniusza zawarł z nim umowę, przyobiecując zwrot dóbr ojcowskich. Appian, III, 1. Dio Cassius, XLV.

  1. Co Cycero myślał o tem uczczeniu Lepida, szczerze potem wyznał, wyrzucając Lepidowi, że pokój z Antoniuszem doradzał. Epist. fam. X, 27. Senat chcąc zjednać sobie mianowanych przez Cezara wodzów, czyli raczej Cycero losami Rzeczypospolitej kierujący, wymyślał dla nich różne nagrody, a oni nagrody przyjęli, a sprawę Rzeczypospolitej zdradzili.
  2. Nie odmówił senat Sylli i Cezarowi żadnego uczczenia. Cezarowi przyznał po bitwie Farsalskiej dyktaturę na rok, konsulat na lat pięć z władzą trybuńską, z prawem, wypowiadania i prowadzenia wojny, mianowania połowy