Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 3 Mowy.djvu/258

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

trybun pozwolił był senatowi przewieść swoje zdanie, nie musielibyśmy dziś odpowiadać przed nadzwyczajnem sądem; bo senat chciał odesłać tę sprawę do zwyczajnego sądu z tym tylko dodatkiem, aby natychmiast była sądzona. Zażądano wotowania; kto zażądał, nie wiem; nie należy bowiem do mnie wyjawiać wszystkich ludzi zdrożności. Tak tedy resztę władzy senatu zakupionem sprzeciwieniem się zniesiono.
Ale powiadają: «Kn. Pompejusz stanowiąc sąd nadzwyczajny czyn i sprawę osądził: wyrzekł bowiem o zabójstwie popełnionem na drodze Appiuszowej, którego P. Klodiusz padł ofiarą.» Coż tedy wyrzekł? aby śledzono. Co? Czyn? jest jawny. Kto go popełnił? każdemu wiadomo. Widział zatem Pompejusz, że przyznając się nawet do uczynku, usprawiedliwić się można. Gdyby nie myślał, że przyznający się może być uniewinniony, dowiedziawszy się żeśmy się przyznali, aniby wam dwóch liter, jednę do uwolnienia, drugą do potępienia do rąk nie dał[1]. Mnie się zaś zdaje że Kn. Pompejusz nie tylko nic przeciw Milonowi nie przesądził, ale nawet wskazał wam na co w sądzeniu baczenie mieć powinniście; bo kto nie ukarał przyznającego się, lecz bronić mu się pozwolił, ten rozumiał że należy dochodzić przyczyny zabójstwa, a nie zabójstwa. Zresztą, sam Pompejusz powie wam zapewne, czy co z własnej woli uczynił, zdawało mu się że przez wzgląd na P. Klodiusza, czy na okoliczności uczynić mu należało.

VII. Znakomity mąż, senatu obrońca i onego czasu prawie opiekun, wuj dostojnego naszego sędziego, M. Katona, trybun ludu M. Druzus, w domu własnym zabity został[2]. Nic o jego śmierci lud zapytany, nic senat nie postanowił. Słyszeliśmy od ojców naszych jaka żałoba okryła to miasto, kiedy Scypiona Afrykańskiego we śnie uduszonego w łóżku naleziono[3]. Kto wtedy nie bolał, kto nie zapłakał nad śmiercią człowieka, którego wdzięczność pu-

  1. Dawano sędziom trzy tabliczki, jednę z literą A, absolvo, drugą z literą C, codemno, trzecią z literami N L, non liquet. Obacz notę 13 do mowy przeciw Cecyliuszowi.
  2. Appian, Wojny domowe, I, 6. Livius, epitome, 71. Velleius Paterculus, II, 14. Siostra M. Liwiusza Druza, Liwia, była matką Katona.
  3. Jest tu mowa o Scypionie Afrykańskim młodszym. Livius, epitome, 59. Vell. Patarculus, II, 4.