riusz, którego ocalona od niego Italia ugrzęzłego w bagnie Minturneńskiem, Afryka od niego zwyciężona wygnańcem i rozbitkiem widziała. Sąto bowiem ciosy fortuny, nie winy; kara zaś jest ucierpieniem za przestępstwo. Gdybym miał wam kiedy życzyć czego złego, co często czyniłem, i w czem bogowie nieśmiertelni próśb moich wysłuchali, nie życzyłbym wam ani choroby, ani śmierci, ani męki. Poeta, który kładnie takie przekleństwo w usta Tyesta[1], może wzruszyć umysły gminu, ale nie mędrców, kiedy tak mówi:
«Obyś rozbity na morzu, uwiązł gdzie na ostrych skalach
Z rozciętą piersią, i oblewał głazy posoką i krwią czarną!»
Nie bardzobym ubolewał, gdybyć się tak zdarzyło; ale i to ludzi spotyka. M. Marcellus[2], który trzy razy był konsulem, mąż niepospolitej cnoty, pobożności, sławy wojennej, utonął na morzu; żyje jednak dla swych cnót w pamięci potomnych wieków: taką śmierć uważać należy za dzieło przypadku, nie za karę. Czem jest tedy kara? czem strącenie ze skały? czem ukrzyżowanie? Oto dwaj wodzowie w prowincyach ludu Rzymskiego, mają wojsko, nazywają się imperatorami: jeden z nich tak był przygnieciony przekonaniem o swych zbrodniach i oszukaństwach, że z prowincyi, która sama jedna ze wszystkich najwięcej dała do tryumfów powodów, żadnego listu do senatu nie odważył się napisać. Z prowincyi, gdzie niedawno mąż wszelką godnością zaszczycony, L. Torkwatus[3], po dokonaniu wielkich czynów, na moje przedstawienie w swej nieobecności tytuł imperatora od senatu otrzymał, z której przed niewielą laty widzieliśmy Kn. Dolabellę, K. Kuriona, Al. Lukulla[4], wiodących
- ↑ Tyestes, główna osoba tragedyi Enniusza tegoż nazwiska. Cic. Tusc. I, 55; Brutus, 20.
- ↑ M. Klaudiusz Marcellus, konsul 166, 155, 152 roku, wnuk Marcella, zdobywcy Syrakuzy, utonął na morzu płynąc w poselstwie do Masinissy, drugiego roku trzeciej wojny Punickiej. Livius, epitome, 50.
- ↑ Który był konsulem 65 roku, rządził Macedonią 65, a zatem wyrażenie Cycerona, modo, niedawno, nie jest zbyt dokładne, bo od owego czasu dziewięć lat upłynęło.
- ↑ Pierwszy z nich był konsulem, 81, drugi 76, trzeci 73 roku. — Co do Gabiniusza, o którym Cycero poniżej mówi, tak się rzecz ma. Gabiniusz rządząc Syryą, odniósł roku 56 w Palestynie jakieś zwycięstwo nad Arystobulem i synem
