Strona:Bohater Carlyle'a i nadczłowiek Nietzsche.djvu/031

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.
II.

Bohaterowie Carlyle’a.




(Dalszy ciąg.)

Napoleon. — Mahomet. — Luter. — Dzisiejszy stan protestantyzmu. — Co o Carlyle’u sądzi Taine.


Carlyle dzieli swych bohaterów na sześć kategoryi: bohatera Bóstwo, proroka, poetę, kapłana, literata i wreszcie bohatera króla.
Już z tego samego widzisz, że jego bohater nie zawsze jest w ścisłem znaczeniu tego słowa bohaterem.
Jeszcze wyraźniej zobaczysz to później, kiedy po kolei ci bohaterów jego przedstawię.
Pomiędzy nimi na pierwszem miejscu znajduje się, jak sam Carlyle powiada, »bohater największy, którego nie śmie nawet w tem miejscu wspomnieć«.
Wprawdzie nie mówi, dlaczego? ale można się łatwo domyślić, że nie śmie z powodu zresztą całkiem uzasadnionej obawy, żeby nie zostać źle zrozumianym. Gdyby bowiem z bohaterami ziemskimi wymienił w jednym szeregu Tego, którego ma na myśli, czytelnik mógłby