Strona:Adam Fischer - Seweryn Udziela jako współpracownik Ludu.djvu/8

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

trzebie zestawienia i uporządkowania opowiadań ludowych“ (Lud XI 389—393). Projektowana przezeń „Księga opowiadań“ miała zawierać wątki ludowych powieści z dokładnym indeksem rzeczowym, oraz przekładem w obcym języku. Wyrazem zainteresowań Udzieli dla opowieści ludowych mogą być ogłoszone różne teksty, jak „Bajki i opowiadania ludu krakowskiego“ (Lud IV 80—83, artykuł ten wskutek przeoczenia Redakcji powtórzono w „Ludzie“ VIII 58—61), jak „O miastach zapadłych, kościołach, dzwonach i karczmach“ (Lud V 220—235), oraz „Dwie bajki ze Sławkowa w Królestwie Polskiem“ (Lud IX 178—183). W pracy pt. „Poezja na wsi“ (Lud X 39—49) zestawił Udziela ciekawe przykłady ludowych listów rymowanych, powinszowań i satyr. Szkic pt. „Hagada“ (Lud IV 290—299) zawiera nie tylko teksty polskie Hagady z pod Wieliczki oraz z Mogilan zestawione z tekstami żydowskimi i niemieckimi, ale zarazem ciekawe objaśnienie, że ta polska Hagada jest dodatkiem do modlitwy i posiada znaczenie ochronne przed diabłem, gdyby się ukazał komuś przed północą i nagle zaczął te pytania Hagady zadawać. W związku z krążącymi wśród ludu powiastkami o „prawdzie na świecie“ zwrócił uwagę S. Udziela w artykule pt. „Czy jest prawda na świecie?“ (Lud VIII 168—170), że powiastka na temat: „Nie szukaj prawdy, bo jej nie znajdziesz“ znajduje się w druku ludowym o „Nowym Kiwonie, męczenniku żydowskim“, który kramarze roznosili po wsiach i odpustach, a z którego to druku przeszły te tradycje do ludu. Jako przyczynek do humoru ludowego możnaby nazwać rozmówki ludowe pt. „Powołanie“ (Lud X 221).
Również w „Ludzie“ ogłaszał S. Udziela pierwsze przyczynki do ludowego krakowskiego hafciarstwa pt. „Wzory ludowego haftu białego“ (Lud V 265—266, oraz 4 tablice, następne cztery tablice wyszły w VI tomie Ludu).
Wreszcie współpracował Seweryn Udziela także w charakterze recenzenta i sprawozdawcy. Z pod pióra jego wyszły dokładne przeglądy treści następujących wydawnictw: Wisła X—XIV (Lud VI 410—412, VII 92—5, 336—7, VIII 87—9, 217—220), Wyd. Tow. Polska Sztuka stosowana. Materiały. Zeszyt IV, V, VI (Lud X 352—3, XI 108—109, 341), Słowo Polskie 1904, nr 337, 339, 341 (Lud X 453—8, podkreślono artykuł pt. „Z nad górnej Wisły“ o życiu flisaków nadwiślańskich). Szczególnie zajmowały Udzielę rozmaite prace dotyczące Śląska. W związku z tymi zainteresowaniami powstały recenzje o następujących pracach: Ks. J. Gregor, Mapa Górnego Śląska. Mikołów 1904 (Lud XI 343—344), Ks. Józef Londzin, Bibliografia druków polskich w Ks. Cieszyńskiem od roku 1716 do roku 1904. Cieszyn 1904 (Lud XI 109—111), Herman Dónaj, Kolędy górnośląskie. Bytom 1925 (Lud XXV 109—110), Zbiór starych górnośląskich pieśni ludowych z nutami. Bytom 1920 (Lud XXV 110—111), Jan Dolina, Pieśni ludowe Górnego Śląska I Bytom 1920 (Lud XXV 111), Aus dem Beuthener Lande. I Jahrgang. Bytom 1924 (Lud XXV 111—113). Wreszcie zostały ocenione przez Udzielę następujące prace: O przesądach i zabobonach. Głosy katolickie 47 (Lud X 353—359), Arthur Petak, Grabschriften aus Oesterreich. Wiedeń 1904. (Lud X 367), Styl zakopiański, Zeszyt I. Lwów 1904. (Lud X 463—467), Wincenty Badura, Chów drobiu i bydła