Strona:Adam Fischer - Ossolineum.djvu/70

cuskiej i angielskiej, a obok nich także cenny zbiór rysunków oryginalnych ręcznych dawnych mistrzów, w specyalnych tekach. W galeryi obrazów wystawiono zaś takie dzieła, które mają wartość nie tyle historyczną, ile artystyczną. Wśród nich wiele cennych dzieł zarówno polskich, jak obcych artystów. Z pierwszych należy wymienić choćby M. Bacciarellego, Norblina, J. Matejkę, Juliusza i Wojciecha Kossaków (specyalny pokój Juliusza Kossaka), P. Michałowskiego, A. Orłowskiego, J. Brandta i innych, zaś z obcych mamy tu płótna Tycyana, Fr. Gerarda, M. Poussina, Verneta, L. de Silvestra, A. R. Mengsa, Bellotta de Canaletto i innych. Muzeum posiada także piękne zbiory numizmatyczne i rzadką w Polsce kolekcyę ekslibrisów. Królewskie komnaty możnaby ustroić w ten przepych i bogactwo. A każdy szczegół najdrobniejszy tak wiele mówi, każdy ma swą historyę. Albo należał do któregoś ze znakomitych przedstawicieli wielkiej przeszłości, albo też prawi opowieści przez sam swój wygląd zewnętrzny. Trafią się zdobyczne wschodnie materye, wspaniałe rzędy na konie, misterne szkatuły, bułaty i jatagany, pistolety drogimi kamieniami sadzone, lub cenne sprzęciki rzezane misternie z kości słoniowej, z perłowej masy, koralu lub bursztynu, przedmioty od złota cenniejsze. A te szpady, karabele, rapiery, koncerze, florety, szable, strzelby, garłacze, krucice, czekany, ryngrafy i kordy rycerskie! Jakże wymowne napisy na szablach polskich: „Brałam w niewolę carów — znanam przy Byczynie, W Szwecyi i pod Wiedniem wolny Polak słynie“, lub „Nie włócz mię bez honoru — nie dobywaj bez racyi“, lub „Wiwat Wolność i Ojczyzna! Wiwat gorliwość Narodu i Sejmu! w 1788 roku“.
 W zetknięciu z temi pamiątkami wiąże się w każdej duszy polskiej przeszłość z teraźniejszością. Zda się nam, że słyszymy chrzęst zbroic rycerskich i tupot hufców wracających z potrzeby grunwaldzkiej czy też w tryumfie i chwale zwycięstw nad Moskwą. Sale zdają się zaludniać od tłumu tych królewskich i hetmańskich postaci, barw-