Słownik etymologiczny języka polskiego/stryj

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii Artykuł w Wikipedii
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

stryj, stryjcio, stryjaszek; stryjec, stryjeczny; stryjenka; stryjowy; zgrubiałe strych (p.), stryk, ‘żebrak, włóczęga’ (eufemistycznie, t.j. nie chcąc ich urazić), już w 16. wieku; stryjec (herbowny) nabrał nadzwyczajnego u nas znaczenia (jak nigdzie indziej); solidarność rodowa wyrażała się w nazwie »braci-szlachty« ogółem, a w stryjcu (po ojcu, nie po wuju, po matce!) szczególnie: od »stryjców« każdy szlachcic wyglądał wsparcia na pewne. Stąd pamiętano i ceniono wywody koligacji i genealogiczne, nie dla próżności tylko! Nazwa prasłowiańska, obca innym językom (iryjs. sruith, ‘stary’,?), nawet litewskim (strūjus, ‘starzec’, pożyczka ?), należy do tych osobliwszych, jakiemi Słowianie nazwy pokrewieństwa (i bydła) zagęścili. W biblijnych stryc, stryny, stryczny, y czeskie, zamiast -yj-, nie polskie (może j opuszczono ?). Zwano stryjem i ‘wiatr pomyślny’, i ‘las’, schronisko w ostatniej potrzebie. P. struga.