Słownik etymologiczny języka polskiego/rzec

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

rzec, rzekę i rzeknę; częstotliwe rzekać, na Śląsku do dziś o ‘pacierzu’; we złożeniach: narzekać, przyrzekać, wyrzekać, zarzekać się. Pierwotne krótkie e w rzekę przechodzi w półgłoskę, »ulatnia się«, więc: rzkąc, arzkąc, ‘mówiąc’, a dawniejsza forma arzką i arzka; rozkaźnik: rcy (rzcy) jeszcze dwukrotnie w psałterzu, ale puławski daje na obu miejscach: rzecz;, nierzkąc, rzkomo lub wrzkomo, obok wrzekomo; e w narzekać itd. jest długie; rzekący w 15. i 16. wieku w znaczeniu, jak zawsze, biernem: ‘nazywany’, »ryba tak rzekąca«, itp. Z wokalizacją o p. rok. Cerk. reką, reszti, i podobnie u wszystkich Słowian. Brak odpowiedników w językach pokrewnych, np. w litewskiem.