Słownik etymologiczny języka polskiego/gromada

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii Artykuł w Wikipedii
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

gromada i grumada (w 15. i 16. wieku); grumadki, ‘kupki chróstu, stosy (zapalane w Wielki Czwartek dla ogrzania dusz nieboszczyków)’; z ‘kupy luźnej’ na ‘kupę zorganizowaną’ u nas przeniesione: gromada, ‘gmina’, gromadzki; gromadzić; gromadnie. Postać słowa nieustalona, u innych Słowian gramada i grmada, a postaci z -zd pojawiają się w rus. (gromozd, ‘rupiecie’, gromozdiť, ‘nawalić’) i czes. hromazditi. Przyrostek -d ma znaczenie zbiorowe, ale jakiż pień, czy od gromu (por. ogromny = gromadnyj rus.)? Raczej może ind. grāma- ‘kupa, gmina’, łac. gremium, ‘naręcze’, ‘łono’ (pożyczka nasza: gremjalny), litew. gramatas, ‘kupa’, gramantas i grumułas (por. grmada serb.), ‘gruda ziemi’.