Słownik etymologiczny języka polskiego/grąd
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
grąd (pisany: grond, grund i najmylniej z gruntem mieszany); prapolskie; oznacza ‘wyniosłość na mokradlniach’, od 16. wieku we wszelkich aktach granicznych co raz wymieniane; w literaturze u Krescentyna i innych; »siano grądowe« (‘nie z mokradlni, lecz z suchego wzgórza’), grądowina; grądzik; tłumaczy i ‘wyspę’, np.: »na ostrowiech albo na grządziech(!!) między wodami«, u tegoż Krescentyna (1549 r.). Od ‘wzniesienia’ nazwano i ‘piersi’ grędziami (pospolite na Rusi i Bałkanie: grud’, grudnoj), u nas zapomniane, ale biblja je zna dobrze, o grędzi, ‘mostku cielęcym’, nieraz prawi.
grąd, grępa i grzęda. Wszystko wyszło od pnia dla ‘wyniosłości’; postać chwiejna, z rz i r, z nosówką i bez niej. Słowo grędzi, ‘piersi’, ocalało w narzeczowem gręzy i grzęzy, ‘wymiona’. Por. »na grządziech«, r. 1549, »ligna silvestria alias grąndi«, r. 1489. Dla grzęby por. »in insula alias grzamba«, r. 1447, "in monticulo alias na grzębie«, r. 1540. Pod grzęda wymieniłem niepotrzebnie rus. hrydnia, co powtórzyłem (acz króciej nieco) pod hreczka. Z odmianą grzęba: grzęda por. odmianę chrib: chrid (pień skrei-, ‘krajać’) pod grzbiet. [1]
