Słownik etymologiczny języka polskiego/gospodarz

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii Artykuł w Wikipedii
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

gospodarz, gospodarny, gospodarstwo, gospodarzyć i gospodarować, gospodarski, gospodarczyk; przybrał wyłączne znaczenie »ekonomiczne«, co najwyżej ‘pater familias’ w 15. wieku, ale pierwotnie tylko ‘pana’ oznaczał, stąd tytuł panujących: ruskie gosudar (bezpośrednio z gospodar wyszłe) i osudar od 14. w. (jest i ospodar, por. wospodarz u Kaszubów), skrócone w sudar (sudarynja), ster (wedle pisarzy polskich 17. w., Niemojewskiego i Paska, używane na Rusi jak nasze »waść«), może i sta (pożałujsta), a wkońcu samo su (da su, t. j. ‘tak, panie’) i das; Serb skraca to inaczej: gosa, gospar, gospa (dla ‘panie’). Z ruska nazywaliśmy hospodarów mołdawskich i multańskich. Słowo już prasłowiańskie; wywód p. gospoda.