Słownik etymologiczny języka polskiego/gęś
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
 Strona w Wikisłowniku
| |
gęś, gąska, gęsior (dawniej wsadzano do gąsiora, ‘kłody’, za karę); spólna nazwa aryjska; łac. anser z hanser, ind. hansa-, grec. chēn, niem. Gans, lit. żansis; wedle lit. należałaby się Słowianom *ząś, ależ nieraz niema zgody co do k, g i s (sz), z (ż), por lit. żwaigzdē a gwiazda i i. Czeskie hus, nazwa Jana Husi, nie Husa, jak Czesi i my oddawna odmieniamy. ‘Kłodę’ (dla kary) nazywali i Niemcy gąsiorem (Gante), chyba więc od nich to znaczenie przejęliśmy. Gąska jako nazwa pieczywa (‘bułeczki’) ogólna po Słowiańszczyźnie, bo wszędzie z ciasta niby ptaki lub bydło (p. korowaj, byczki) wyrabiano. Przymiotnik: gęsi (»iść gęsiego«); gęsiniec; gęsiarz i gęsiarka, ale gęsiopas (w 16. wieku) sztuczne, nie ludowe, chociaż poprawnie utworzone; gęsior z przyrostkiem -r, jak kaczor, kocur, małpierz.
