Słownik etymologiczny języka polskiego/łom

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii Artykuł w Wikipedii
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

łom; łomić, dziś wyparte przez łamać, łamię (zam. łamam); kamieniołom; łomny, ułomny; łomikamień (roślina, ‘saxifraga’); łomot, łomotać i łomotnąć; łominos, ‘clematis’ (jej owoce łamią się łatwo), nasza nazwa (r. 1472) przeszła na Ruś, chociaż ją Rzączyński r. 1745 jako ruską oznacza; łomikamień tłumaczy nazwę łacińską, później łamikamień i rozbikamień; inne złożenia: wyłom, przełom, złom; częste w nazwach miejscowych, Łomnica, Kostołom itd. Prasłowo, lem: lom: lam; stopień jego najniższy w lit., prus. i łotew. limti, ‘złamać się’; lem-, p. lemiesz, por. lit. lemti, ‘wyznaczyć coś’, łoma, ‘cel’, ‘los’; łom, lit. łaminti, ‘łamać (ujeżdżać) konia’, łamakas, ‘kawałek’ (por. »łomot chleba«, łomotać, ‘zajadać’); niem. dawne lemian, ‘łamać konia’, i lahm, ‘ułomny, kulawy’, fryzyj. lōm, ‘mdły’, lähmen, ‘porazić’. U innych Słowian wszystko tak samo, por. rus. łomka, łomot’ (chleba), czes. lomoz, ‘łomot’, cerk. łomiti sę, ‘natężać się’. Nazwy: Łomazy, czescy Lemuzi z 11. wieku (nie celtyckie!).