Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów/Arjanizm w Polsce

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Stanisław Piekarski
Tytuł Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów
Wydawca M. Arct
Data wyd. 1930
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Inne A – wykaz haseł
A – całość
Indeks stron

Arjanizm w Polsce, sekta krzewiąca się w latach 1560 do 1660 pómiędzy duchownymi kalwińskimi i szlachtą reformowaną, nie ma nic wspólnego z Arjuszem (ob. Arjanizm). Powstała we Włoszech i w Szwajcarji na tle sporów teologicznych między włoskimi zwolennikami Leljusza i Fausta Socyna, występującymi w imię racjonalizmu przeciw dogmatom o Trójcy Św., a kalwinami. Prześladowana w Szwajcarji, przeniosła się do Siedmiogrodu i do Polski i tu szerzyła się pomiędzy szlachtą kalwińską (ob. Reformacja w Polsce i Socynjanie). Zwalczani zarówno przez kalwinów jak i przez katolików, tułali się arjanie po Litwie, Podlasiu, Kujawach i Podgórzu, pośród ciągłych sporów między sobą i z duchownymi kalwińskimi. W r. 1658 sejm warszawski uchwalił nakaz powrotu arjan do religji katolickiej lub wydalenie ich z kraju w ciągu trzech łat. Gdy w krajach protestanckich groziły im jeszcze gwałtowniejsze represje, część szlachty arjańskiej z Wacławem Potockim na czele przeszła na katolicyzm, a część przeniosła się na Śląsk, do Prus Książęcych i do Holandji, gdzie wkrótce wygaśli.


Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Stanisław Piekarski.