Przejdź do zawartości

Encyklopedyja powszechna (1859)/Applikacyja

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Wincenty Prokopowicz
Tytuł Encyklopedyja powszechna
Tom Tom II
Rozdział Applikacyja
Wydawca S. Orgelbrand
Data wyd. 1859
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Applikacyja (z łacińskiego: pilność, pilne, staranne przykładanie się do czego), ztąd wyrażenie w naszym języku dobrze się applikuje, dla oznaczenia iż młody człowiek pracą i uczciwem postępowaniem odznacza się. W znaczeniu specyjalném applikacyja, oznacza u nas pracę przygotowawczą dla usposobienia się na urzędnika, w pewnej gałęzi administracyi lub sądownictwa. Ztąd applikant, to jest kandydat czyli aspirant na urzędnika, sposobiący się do jakowej posady przez prace biurową albo praktykę sądowa. Przepisy o applikacyi, sposobie jej odbywania, warunkach potrzebnych do przyjęcia na takową i o examinach, które mogą być z nią połączone, stanowią ważny przedmiot ustawodawstwa. Potrzeba specyjalnego praktycznego usposobienia na urzędnika, jest oddawna i powszechnie uznaną, zarówno jak i potrzeba naukowego ukształcenia. Z tego podwójnego wychodząc stanowiska w kraju naszym, pomijając dawniejsze czasy (ob. Palestra), już od epoki księstwa warszawskiego liczne wydano przepisy ogólne, lub do pewnych gałęzi służby publicznej zastosowane. Główniejsze zawarte są w Tomie I D. P. K. W. str. 335. w Tomie II I). P. K. P. str. 228 i w Tomie XXV D. P. K. P. str. 137 i nast. Przepisy w tej ostatnie ustawie (Tom XXV, Ustawa o kursach prawnych z r. 1840) są jedynemi jakie w części jeszcze znajdują zastosowanie przy mianowaniu na urzędy, mianowicie też sądowe. Zresztą, przedmiot ten pozostawionym jest tymczasowo uznaniu każdej respectiwe władzy zwierzchniej, która ostatecznie ocenia potrzebę applikacyi i termin jej trwania i usposobienie praktyczne kandydatów do posad, na które im nominacyje wydaje lub wyjednywa. Ścisłem urządzeniem applikacyi i egzaminów dla urzędników we wszelkich gałęziach służby, odznaczają się Prussy. Przejście stopni auskultatora i referendaryjusza, niezależnie od kwalifikacyj uniwersyteckich, wreszcie egzamin ostateczny, trzeci z porządku (examen rigorosum) otwiera dopiero drogę do wyższych urzędów sądowych i administracyjnych. We Francyi jest wprawdzie potrzebną applikacyja (stage), szczególniej dla wejścia w wykonanie jakichbądź obowiązków sądowych, jednak stopień naukowy otwiera wprost drogę do stopnia, w hierarchii urzędowej. Przebycie krótkiej, rocznej, dwuletniej a najwyżej trzechletniej applikacyi, jest tylko wymaganem podobnie, jak dojście do pewnego wieku, po upływie przepisanego terminu żadne egzamina nie są potrzebne a nawet i przed upływem lat zakreślonych na applikacyję stage licencyjat jest adwokatem-sędzią i t. p., tylko nie wchodzi na etat. Asessor w Trybunale francuzkim. Sędzia-audytor w Sądzie Appellacyjnym francuzkim, są to licencyjaci prawa, z których każdy po dojściu przepisanego wieku, wprost może zostać sędzią Trybunału lub Sądu Appellacyjnego z głosem stanowczym, a tymczasem uczęszcza do sądu, należąc do obrad, i tym sposobem odbywając swoją applikacyję. Avocat stagiaire, jest to licencyjat prawa, który dał do zawidymowania swój dyplom i wykonał przysięgę; może już bronić sprawy. Dopiero zaś po upływie lat trzech (co stanowi jego stage), uzyska immatrykulacyję, to jest wejdzie na formalną listę (sera inseris au tableau). W. P.


Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Wincenty Prokopowicz.