Encyklopedyja powszechna (1859)/Amicinus (Jan)
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Amicinus (Jan) |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Amicinus (Jan). Jan z Krakowa, de Cracovia, Prziaczel, suffragan krakowski, był synem Macieja, pochodził z rodu najprędzej miejskiego. Ksiądz Łętowski (Katal. Biskupów II, 3) domyśla się z nazwiska łacińskiego, że mógł nazywać się Noskiem, bo amicinus jest to nosek u konwi lub jakiego bądź naczynia, ale Muczkowski ma w dziele: Statuta nec non liber promotionum, drugie polskie nazwisko Jana t. j. Przyjaciel, Prziaczel, które dowodzi, że tutaj jest związek łacińskiego nazwiska z wyrazem amicus, przyjaciel; może to przydomek dany dla charakterystyki Janowi. Zapisany do akademii krakowskiej w zimie 1484 roku, bakałarzem został w Grudniu 1487 za Jędrzeja Łabiszyna, mistrzem zaś dekretów w r. 1490, był później i doktorem dekretów. Rektorem i podkanclerzym akademii był następnie kilka razy, pierwszy raz w r. 1503 potém drugi w roku 1509, kiedy jest razem i proboszczem u św. Mikołaja w Krakowie extra muros. W r. 1511 kommissarz i exekutor apostolski do umiarkowania, ile ma płacić jałmużny na wojnę z turkami i tatarami z upadłych dochodów swoich proboszcz miechowski: exekutorem tym był na mocy szczególnego brewe. Wtedy już Prziaczel za Konarskiego biskupa krakowskiego był suffraganem krakowskim i biskupem laodycejskim. W r. 1512—3—4 znowu rektor akademii, wśród której można powiedzieć, całe mu życie upływało. Na egzaminach ciągle zasiadał, czego dowodów wiele w statutach wydanych przez Muczkowskiego. Z professorami wychodził dobrze, w szczególnej zaś przyjaźni był z Marcinem z Olkusza, z tym samym, co pisał o poprawie kalendarza: Marcin nawet wykończywszy dzieło swoje w r. 1516 przypisał je pięknym listem Amicinowi. W roku 1520 znów rektor akademii: w r. 1521 spółarbitrem dwóch biskupów, Konarskiego i Tomickiego, sądzi sprawę o dziesięciny z kilku wsi, o które była wątpliwość, do jakiej się mają liczyć dyecezyi, czy do krakowskiej, czy do poznańskiej, z powodu nierozgraniczenia Mazowsza od ziem ściśle koronnych. W r. 1525 na początku był po raz ostatni rektorem akademii. Łętowski rachuje mu pięć tylko rektorstw, ale zdaje się że więcej ich było, siedem a nawet ośm, daty tutaj podane wzięte są z Muczkowskiego. Umarł wreszcie z berłem rektorskiém w ręku 16 Października 1526. Plątać go niepotrzeba z innym Janem Amicinusem młodszym, który był także „de Cracovia,“ podpisanym na wyroku między proboszczem miechowskim, a kapitułą krakowską, o czem szczegóły w Łętowskim. Jul. B.
