Encyklopedyja powszechna (1859)/Agraryjne prawa
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Agraryjne prawa |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Agraryjne prawa. Według praw istniejących w starożytnym Rzymie, rząd rzeczypospolitej obowiązanym był rozdzielać pomiędzy obywateli zdobyte na nieprzyjacielu ziemie, bez różnicy stanu. Gdy jednakże patrycyjusze, to jest magnaci, przywłaszczyli sobie ten przywilej i sami tylko z niego korzystać chcieli, plebejusze wystąpili groźnie przeciw temu gwałtowi za pomocą swych trybunów. — Dwaj bracia Kajus i Tyberyjusz Gracchowie (ob.), postanowiwszy ukrócić sprawiedliwość i zuchwalstwo patrycyjuszów, zaczęli domagać się od senatu uchwalenia różnych reform i praw korzystnych dla plebejuszów, szczególniej słusznego i równego podziału gruntów skarbowych. Postanowienie to, mające na celu zrównanie patrycyjuszów z plebejuszami co do praw gruntowych, nazywało się lex agraria. Jakkolwiek Gracchowie śmiercią przypłacili swe szlachetne usiłowania, nie odstraszyło to jednakże wielu innych trybunów, i ci domagali się wciąż praw agraryjnych dla ludu. Prawa te tak wielkie miały znaczenie w oczach ludu rzymskiego, iż za każdém wystąpieniem plebejuszów w tej drażliwej kwestyi, rzeczpospolita dzieliła się na dwa nieprzyjazne stronnictwa, gotowe przelać krew bratnią przez upór i wzajemną nienawiść.
