Zielnik lekarski/38

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Augustyn Czarnowski
Tytuł Zielnik lekarski
Podtytuł Zastosowanie, opis botaniczny i uprawa najważniejszych polskich roślin lekarskich
Wydawca Księgarnia J. Przeworskiego
Data wyd. 1938
Druk Zakł. Druk. F. Wyszyński i S-ka
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Inne Cały tekst
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Indeks stron
Galeria grafik w Wikimedia Commons Galeria grafik w Wikimedia Commons

38. EQUISETUM ARVENSE L.
Skrzyp polny.
(Koszczka, strzępka, jedlinki).
(EquisetaceaeSkrzypowate).

B. — Roślina skrytopłciowa, sprawiająca wrażenie świerka, bardzo szorstka wskutek wielkiej zawartości krzemionki. Kłącze podziemne, rozgałęzione i zachodzące głęboko w ziemię; wypuszcza na wiosnę blade lub czerwonawe pędy, tworzące łodygi zarodnikowe. Pędy te są zakończone walcowatym kłosem o stożkowatym czubku, z którego po dojrzeniu wysypują się zarodniki w postaci drobnego, żółtawo-białego proszku. Dopiero potem wyrastają zielone pędy bez zarodni, dorastające do wysokości 30 cm. Zamiast liści skrzyp ma miotełki iglicowe. Smak słonawy, ściągający; zapachu nie ma.
ROŚNIE na wilgotnych polach, w rowach i ogrodach, na gliniastej i piaszczystej roli, jako natrętny i szkodliwy chwast, dający się wytępić tylko drenowaniem gleby, albo nawożeniem solą kuchenną, bądź chlorkiem wapna.
ZBIERA SIĘ górną część łodygi od lipca do jesieni w suchy dzień i suszy w cieniu.
SKŁADNIKI: gorzknik wyciągowy, sole mineralne (potas, wapń), dużo kwasu krzemowego (głównie w naskórku).
DZIAŁANIE: moczopędne, ściągające i przeczyszczające.
UŻYWA SIĘ zwłaszcza w leczeniu systemem ks. Kneippa. Jako środek zewnętrzny stosuje się odwar (15 gr ziela na 1 litr wody) do przemywań, okładów i naparzań przy chorobach pęcherza, wyrzutach skórnych, ranach, wrzodach, liszajach żrących, polipie w nosie. Przy krwawieniu z nosa zaleca się wciąganie odwaru nosem. Jako środek wewnętrzny stosuje się skrzyp w postaci herbaty na przeczyszczenie, złagodzenie bólu przy kamieniach i piasku nerkowym, wywołanie ulgi w cierpieniu przy wodnej puchlinie, krwawych wymiotach i krwiopluciu (z dodaniem mięty). Wg J. Biegańskiego odwar ziela, używany do mycia głowy, wstrzymuje wypadanie włosów i pobudza ich porost.
CENA: 100 kg ziela (Herba Equiseti aruensis): 35—50 zł.


Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Augustyn Czarnowski.