Traktat pokoju między mocarstwami sprzymierzonemi i skojarzonemi i Niemcami, podpisany w Wersalu dnia 28 czerwca 1919 roku/5
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Traktat pokoju między mocarstwami sprzymierzonemi i skojarzonemi i Niemcami, podpisany w Wersalu dnia 28 czerwca 1919 roku |
| Podtytuł | Część V. |
| Wydawca | Dz.U. 1920 nr 35 poz. 200 |
| Data wyd. | 1919 |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
MARYNARKI I LOTNICTWA.
Aby umożliwić przygotowanie (préparation — initiation) ogólnego ograniczenia zbrojeń wszystkich narodów, Niemcy zobowiązują się przestrzegać ściśle następujących przepisów, dotyczących wojska, marynarki i lotnictwa.
Niemieckie siły zbrojne zostaną zdemobilizowane i zredukowane, jak to poniżej ustalono.
1. Najpóźniej od 31 marca 1920 r. armja niemiecka nie powinna liczyć więcej, niż siedem dywizji piechoty i trzy dywizje kawalerji.
Od tej chwili ogólny skład liczebny armji Państw, tworzących Niemcy, nie powinien przekraczać stu tysięcy ludzi łącznie z oficerami i zakładami. Armja służyć będzie jedynie do utrzymania porządku wewnątrz kraju i pilnowanie (police-control) granic.
Ogólna liczba oficerów, z personelem sztabów włącznie, bez względu na ich skład, nie może przewyższać czterech tysięcy.
2. Dywizje oraz sztaby korpusów armji będą utworzone zgodnie z tablicą Nr. 1, dołączoną do niniejszego Działu.
Ilość i skład liczebny jednostek piechoty, artylerji, inżynierji, służby i wojsk technicznych, przewidziane w pomienionej tablicy, stanowią maxima, które nie powinny być przekraczane.
Poniżej wymienione jednostki mogą mieć swój własny zakład:
Pułk piechoty;
Pułk kawalerji;
Pułk artylerji polowej;
Bataljon inżynierji.
3. Dywizje mogą posiadać tylko dwa Sztaby Korpusów armji. Utrzymywanie lub formowanie sił zbrojnych, inaczej ugrupowanych, lub innych organów dowództwa lub przygotowania do wojny jest zabronione.
Główny Sztab niemiecki i wszelkie temu podobne formacje będą rozwiązane i nie będą mogły być przywrócone pod żadną formą.
Personel oficerów, lub utożsamionych w stopniach, w Ministerjach Wojny różnych Państw Niemiec oraz w przydzielonych do nich zarządach, nie powinien przewyższać trzystu oficerów, włączonych do maksymalnego składu liczebnego czterech tysięcy, przewidzianego w niniejszym artykule punkcie 1, ustępie 3.
W służbie administracji wojennej, posiadającej personel cywilny nie zaliczony do składu liczebnego przewidzianego w niniejszych postanowieniach, personel ten zostanie zredukowany w każdej kategorji do 1/10 liczby przewidzianej w budżecie 1913 r.
Liczba pracowników i urzędników Państw niemieckich, takich jak celnicy, strażnicy leśni, strażnicy nadbrzeżni, nie powinna przewyższać liczby pracowników i urzędników, zatrudnionych w ten sposób w roku 1913.
Liczba żandarmów, pracowników lub urzędników miejscowej lub miejskiej policji może być powiększana jedynie w stosunku, odpowiadającym przyrostowi ludności od roku 1913 w miejscowościach i miastach, które się nimi posługują.
Pracowników oraz urzędników nie będzie można zbierać dla uczestniczenia w ćwiczeniach wojskowych.
Redukcja sił wojskowych Niemiec, uchwalona w artykule 160, będzie mogła być stopniowo uskutecznioną w sposób następujący:
W ciągu trzech miesięcy od chwili, gdy niniejszy Traktat uzyska moc obowiązującą, całkowita liczebność będzie musiała być sprowadzona do 200.000 ludzi, zaś liczba jednostek nie powinna przekraczać podwójnej liczby, przewidzianej w artykule 160.
Po upływie tego terminu, oraz w końcu każdego następnego okresu trzymiesięcznego, konferencja wojskowych ekspertów Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych ustali na następny okres trzymiesięczny, jakie mają być dokonane redukcje, przyczem najpóźniej 31 marca 1920 r. całkowita liczebność sił niemieckich nie będzie przekraczała maximum 100.000 ludzi, przewidzianych w artykule 160. Przy tej stopniowej redukcji należy utrzymać ten sam stosunek między liczbą żołnierzy i oficerów oraz liczbą jednostek różnych kategorji, jaki jest przewidziany w powyższym artykule.
Do czasu, kiedy Niemcy będą mogły być dopuszczone jako Członek do Związku Narodów, armja niemiecka nie powinna posiadać uzbrojenia, przewyższającego liczby, ustalonej w tablicy Nr. II, dołączonej do niniejszego Działu, z wyjątkiem warunkowego uzupełnienia, które może dosięgnąć maximum jednej dwudziestej piątej części dla broni palnej i jednej pięćdziesiątej dla armat, a które będzie wyłącznie przeznaczone dla ewentualnego niezbędnego zastąpienia.
Niemcy oświadczają, że już obecnie zobowiązują się za czas, kiedy zostaną dopuszczone jako Członek do Związku Narodów, że rozmiary uzbrojenia ustalone we wspomnianej tablicy nie zostaną przekroczone, oraz że będą podlegały modyfikacji przez Radę Związku, której decyzje w tym względzie Niemcy zobowiązują się ściśle przestrzegać.
Maksymalna liczba dział, mitraljez, miotaczy min i karabinów, zarówno jak zapas amunicji i wyekwipowania, jakie Niemcy są upoważnione zatrzymać przez okres czasu, który upłynie pomiędzy chwilą uzyskania przez niniejszy Traktat mocy obowiązującej a datą 31 marca 1920, podaną w artykule 160, przedstawiać będzie ten sam stosunek do maximum zapasów, dozwolonych i ustalonych w tablicy Nr. III, dołączonej do niniejszego Działu, jaki względem maximum sił, dozwolonych przez artykuł 160, będą przedstawiały siły armji niemieckiej, w miarę jej redukcji, przewidzianej w art. 163.
W dniu 31 marca 1920 r. zapasy amunicji, któremi armja niemiecka będzie mogła rozporządzać, nie powinny przewyższać liczb, ustanowionych w tablicy Nr. III, dołączonej do niniejszego Działu.
W tym samym terminie Rząd niemiecki powinien złożyć te zapasy w miejscach, o których zawiadomi Rządy Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych. Niewolno mu tworzyć żadnych innych zapasów, składów lub rezerw amunicji.
Liczba i wagomiar armat, stawiących w momencie uprawomocnienia się niniejszego Traktatu uzbrojenie pozycji obronnych (ouvrage fortifiés), twierdz (forteresses) i fortyfikacji (places fortes), lądowych i morskich, do których zachowania Niemcy będą upoważnione, winny być zakomunikowane natychmiast przez Rząd niemiecki Rządom Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych — stanowić będą maxima, które nie będą mogły być przekroczone.
W ciągu dwu miesięcy od chwili uprawomocnienia się niniejszego Traktatu maksymalne zaopatrzenie w amunicję rzeczonych armat będzie jednolicie zredukowane i utrzymane w mierze tysiąca pięciuset strzałów na działo dla wagomiaru 10.5 i wagomiarów mniejszych, a do pięciuset strzałów na działo większych wagomiarów.
Fabrykacja broni, amunicji i wszelkiego materjału wojennego będzie mogła być prowadzona tylko w fabrykach i zakładach, których miejsca będą podane do wiadomości i aprobaty Rządów Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych; te ostatnie zastrzegają sobie prawo ograniczania liczby pomienionych zakładów i fabryk.
W ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się niniejszego Traktatu wszystkie inne zakłady, mające za zadanie fabrykację, przygotowanie, przechowywanie lub badanie broni, amunicji lub jakiegokolwiek materjału wojennego, będą zniesione. Toż samo dotyczy tych arsenałów, które nie będą służyły za składy amunicji dozwolonej. W tym samym terminie personel tych arsenałów będzie zwolniony.
W ciągu dwu miesięcy od chwili uprawomocnienia się niniejszego Traktatu broń, amunicja i materjał wojenny niemiecki, włączając w to wszelki materjał do obrony przeciw statkom powietrznym, znajdujące się w Niemczech, a które będą stanowiły nadwyżkę dozwolonej ilości, będą musiały być dostarczone Rządom Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych dla zniszczenia lub uczynienia niezdatnemi do użytku. Toż samo dotyczy wszelkich urządzeń do wytwarzania materjału wojennego z wyjątkiem tych, które będą uznane za konieczne do uzbrojenia i wyekwipowania dozwolonych sił zbrojnych niemieckich.
Dostawa ta dokonana będzie do tych punktów terytorjum niemieckiego, które będą wyznaczone przez rzeczone Rządy.
W ciągu tego samego okresu czasu broń, amunicja i materjał wojenny, pochodzące z zagranicy, włączając w to materjał do obrony przeciw statkom powietrznym, bez względu na stan, w jakim się znajdują, będą dostarczone rzeczonym Rządom, które zadecydują o ich przeznaczeniu.
Broń, amunicja i materjał, jakie na skutek stopniowej redukcji niemieckich sił wojskowych przekroczą ilość, dozwoloną według tablic Nr. II i III, załączonych do niniejszego Działu, będą musiały być wydane, jak powiedziano wyżej, w takim terminie, który określą narady ekspertów wojskowych, przewidziane w artykule 163.
Przywóz do Niemiec broni, amunicji i wszelkiego materjału wojennego będzie bezwzględnie wzbroniony.
Toż samo dotyczy fabrykacji i wywozu broni, amunicji i wszelkiego materjału wojennego przeznaczonego dla krajów obcych.
Ponieważ posługiwanie się gazami duszącemi, trującemi lub tym podobnemi, jako też wszelkiemi płynami, materjałami lub podobnemi sposobami jest zakazane, przeto fabrykacja ich w Niemczech i przywóz ich do Niemiec są surowo wzbronione.
Toż samo dotyczy materjału specjalnie przeznaczonego do fabrykacji, przechowywania lub używania rzeczonych produktów i sposobów.
Wzbroniona jest również fabrykacja i wwóz do Niemiec wozów pancernych, czołgów i wszelkich temu podobnych machin, mogących służyć celom wojennym.
W ciągu trzech miesięcy od uprawomocnienia się niniejszego Traktatu Rząd niemiecki poda do wiadomości Rządów Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych rodzaj i sposób fabrykacji wszystkich materjałów wybuchowych, substancji trujących i wszelkich innych preparatów chemicznych, używanych przezeń podczas wojny lub przygotowanych przezeń w celu takiego zużytkowania.
Powszechna obowiązkowa służba wojskowa będzie w Niemczech zniesiona.
Armja niemiecka będzie mogła być utworzona i rekrutowana tylko w drodze dobrowolnego zaciągu.
Zaciąg podoficerów i żołnierzy dokonywać się będzie na przeciąg lat 12 bez przerwy.
Liczba ludzi, opuszczających służbę dla jakichkolwiek przyczyn przed upływem terminu ich zaciągu, nie powinna rocznie przekraczać pięciu procent całego składu liczebnego, ustanowionego przez niniejszy Traktat (artykuł 160, punkt 1, ustęp 2).
Oficerowie, którzy pozostaną w armji, muszą zaciągnąć zobowiązanie służenia w niej conajmniej do czterdziestu pięciu lat życia.
Nowomianowani oficerowie będą musieli zaciągnąć zobowiązanie służenia czynnie bez przerwy conajmniej w ciągu dwudziestu pięciu lat.
Oficerowie, którzy należeli poprzednio do jakiejbądź formacji armji i nie będą zatrzymani w jednostkach, których zachowanie jest dozwolone, nie powinni brać udziału w żadnem praktycznem lub teoretycznem ćwiczeniu wojskowem i nie będą podlegali żadnym obowiązkom wojskowym.
Liczba oficerów, opuszczających służbę dla jakichkolwiek przyczyn przed upływem terminu ich zaciągu, nie powinna rocznie przekraczać pięciu procent całego składu liczebnego oficerów, ustanowionego przez niniejszy Traktat (artykuł 160, punkt 1, ustęp 3).
Po upływie dwu miesięcy od uprawomocnienia się niniejszego Traktatu, pozostanie w Niemczech jedynie taka liczba szkół wojskowych, która będzie ściśle nieodzowna do rekrutowania oficerów dozwolonych jednostek. Szkoły te będą wyłącznie przeznaczone do rekrutowania oficerów każdej poszczególnej broni, licząc po jednej szkole dla każdej broni.
Liczba przyjmowanych uczniów na kursy pomienionych szkół będzie ściśle odpowiadała potrzebnym do wypełnienia wakansom kadrów oficerskich. Uczniowie i kadry będą zaliczone do składu liczebnego, ustanowionego przez niniejszy Traktat (artykuł 160, punkt 1, ustępy 2 i 3).
W następstwie tego i w terminie powyżej ustanowionym, wszystkie akademje wojenne lub podobne zakłady w Niemczech, jak również różne szkoły wojskowe oficerskie, podchorążych (Aspiranten), kadetów, podoficerów i uczniów na podoficerów (Aspiranten), inne, niż przewidziane powyżej, będą zniesione.
Zakłady naukowe, uniwersytety, towarzystwa byłych wojskowych, stowarzyszenia strzeleckie, sportowe lub turystyczne i wogóle wszelkiego rodzaju stowarzyszenia, bez względu na wiek swych członków, nie powinny zajmować się żadnemi sprawami wojskowemi.
W szczególności zabronione im będzie uczyć lub ćwiczyć swych członków, lub pozwalać im uczyć lub ćwiczyć się w sztuce lub posługiwaniu się bronią wojenną.
Towarzystwa te, stowarzyszenia, zakłady naukowe i uniwersytety nie powinny mieć żadnej łączności ani z Ministerium Wojny ani z żadną inną władzą wojskową.
Wszelkie zarządzenia mobilizacyjne lub zmierzające do mobilizacji są zabronione.
Pod żadnym pozorem oddziały wojsk, służby lub sztaby nie powinny posiadać kadrów uzupełniających.
Niemcy zobowiązują się, począwszy od daty, w której niniejszy Traktat uzyska moc obowiązującą, nie akredytować w żadnym obcym kraju żadnej misji wojskowej, morskiej lub lotniczej, nie wysyłać, ani też nie pozwalać na wyjazd takiej misji; zobowiązują się nadto przedsięwziąć odpowiednie środki, aby nie dozwolić obywatelom niemieckim opuszczania swego terytorjum dla zaciągnięcia się do armji, floty lub służby lotniczej jakiegokolwiek obcego mocarstwa, dla przydzielenia się do niego, celem pomagania w wyćwiczeniu lub wogóle dla współdziałania w obcym kraju w nauczaniu wojskowem, marynarskiem lub lotniczem.
Mocarstwa sprzymierzone i stowarzyszone, oile to ich dotyczy, zgadzają się, od chwili, gdy niniejszy Traktat uzyska moc obowiązującą, nie zaciągać do swoich armji, swojej floty lub swoich sił lotniczych ani też nie przydzielać do nich żadnego obywatela niemieckiego dla dopomożenia mu w wyćwiczeniu wojskowem i wogóle nie zatrudniać żadnego obywatela niemieckiego jako instruktora wojskowego, marynarskiego lub lotniczego.
Jednak postanowienie niniejsze nie narusza prawa Francji do prowadzenia zaciągu do Legji cudzoziemskiej stosownie do praw i regulaminów wojskowych francuskich.
Wszystkie pozycje obronne, twierdze i fortyfikacje lądowe, znajdujące się na terytorjum niemieckiem na zachód od linji, przeprowadzonej o pięćdziesiąt kilometrów na wschód od Renu, będą rozbrojone i zburzone.
W ciągu dwu miesięcy od daty, kiedy niniejszy Traktat uzyska moc obowiązującą, pozycje obronne, twierdze i fortyfikacje znajdujące się na terytorjum nie zajętem przez wojska sprzymierzone i stowarzyszone, będą musiały być rozbrojone i w drugim terminie czteromiesięcznym zburzone. Te, które się znajdują na terytorjum zajętem przez wojska sprzymierzone i stowarzyszone, powinny być rozbrojone i zburzone w terminie, który będzie mógł być ustalony przez Naczelne Dowództwo sprzymierzone.
Budowanie wszelkich nowych fortyfikacji, jakiegokolwiek bądź rodzaju lub znaczenia, jest zabronione w strefie wymienionej w pierwszym ustępie niniejszego artykułu. System pozycji obronnych granic na południu i na wschodzie Niemiec, będzie utrzymany w obecnym stanie.
Tablice te nie przedstawiają określonego stanu liczebnego, narzuconego Niemcom; lecz cyfry, które są tu podane (liczby jednostek i stanu liczebnego), ustalają maxima, które w żadnym wypadku nie powinny być przekroczone.
| ||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
kawalerji i 2 sztabów korpusów armji.
|
|
Po upływie dwóch miesięcy od uprawomocnienia się niniejszego Traktatu siły niemieckiej floty wojennej czynnej nie mają przekraczać liczby:
6 pancerników typu Deutschland lub Lothringen,
6 lekkich krążowników,
12 kontrtorpedowców,
12 torpedowców,
albo równej ilości okrętów, zbudowanych dla ich zastąpienia, jak przewiduje artykuł 190.
W skład ich nie powinien wchodzić żaden statek podwodny.
Wszelkie inne statki wojenne, o ile niniejszy Traktat inaczej nie zarządzi, muszą być stawione do rezerwy, albo otrzymać przeznaczenie handlowe.
Aż do zakończenia wyławiania min, przewidzianego przez artykuł 193, Niemcy powinny utrzymywać w służbie czynnej taką ilość wyławiaczy min, jaka będzie ustalona przez Rządy Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych.
Po upływie dwóch miesięcy od uprawomocnienia się niniejszego Traktatu ogólna liczba personelu marynarki niemieckiej, łącznie z osobami, należącemi do załogi floty, do obrony wybrzeży, do stacji sygnałowych, do służby administracyjnej lub lądowej nie powinna przekraczać liczby 15,000, razem z oficerami i personelem wszelkich stopni i oddziałów.
Ogólna liczba oficerów i „warrant oficerów” nie ma przekraczać tysiąca pięciuset.
W przeciągu dwóch miesięcy od uprawomocnienia się niniejszego Traktatu personel przekraczający tę liczbę powinien być zdemobilizowany.
Żadna formacja wojskowa na morzu czy lądzie, ani żaden oddział rezerwowy nie będą mogły być utworzone w Niemczech dla służby, stojącej w związku z marynarką, poza składem ustalonym powyżej.
Od chwili kiedy niniejszy Traktat uzyska moc obowiązującą, wszystkie nadwodne niemieckie okręty wojenne, znajdujące się poza portami niemieckiemi, przestają należeć do Niemiec, które się zrzekają wszelkich praw do tych okrętów.
Okręty, na mocy warunków Rozejmu z dn. 11 listopada 1918 r. obecnie internowane w portach Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych, są uważane jako ostatecznie oddane.
Okręty, obecnie internowane w portach neutralnych, zostaną tam oddane Rządom Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych. W tym celu Rząd niemiecki ma z chwilą uprawomocnienia się niniejszego Traktatu, zwrócić się do Mocarstw neutralnych z odpowiednią notyfikacją.
W przeciągu dwóch miesięcy od uprawomocnienia się niniejszego Traktatu następujące niemieckie nadwodne statki wojenne będą oddane Głównym Mocarstwom sprzymierzonym i stowarzyszonym w takich portach sprzymierzonych, jakie zostaną wyznaczone przez wspomniane Mocarstwa.
Okręty te będą w stanie rozbrojenia, jak przewiduje artykuł XXIII Rozejmu z dn. 11 listopada 1918 r. Jednak cała ich artylerja powinna zostać na pokładzie.
|
Oldenburg |
Posen |
|
Stettin |
Stralsund |
i prócz tego czterdzieści dwa nowoczesne kontrtorpedowce i pięćdziesiąt nowoczesnych torpedowców, które zostaną wyznaczone przez Rządy Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych.
Z chwilą uprawomocnienia się niniejszego Traktatu Rząd niemiecki przedsięweźmie pod dozorem Rządów Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych, rozbicie wszystkich niemieckich nadwodnych statków wojennych, obecnie budowanych.
Niemieckie krążowniki pomocnicze i statki posiłkowe, poniżej wymienione, zostaną rozbrojone i traktowane jako okręty handlowe.
|
Berlin |
Seidlitz |
|
Ammon |
Fürst Bülow |
Po upływie miesiąca od uprawomocnienia się niniejszego Traktatu wszystkie niemieckie łodzie podwodne, jako też statki ratownicze i doki dla łodzi podwodnych, z dokiem rurowym włącznie, powinny być oddane Głównym Mocarstwom sprzymierzonym i stowarzyszonym.
Te z łodzi podwodnych, statków i doków, które będą uznane przez wymienione Rządy za zdolne do pływania o własnej sile albo za mogące być holowanemi, będą przeprowadzone przez Rząd niemiecki do tych portów krajów sprzymierzonych, które zostały wyznaczone.
Pozostałe łodzie podwodne, jako też te, które są w trakcie budowy, zostaną całkowicie rozbite środkami Rządu niemieckiego i pod dozorem wyżej wymienionych Rządów. Rozbijanie to powinno być zakończone najpóźniej w trzy miesiące po uprawomocnieniu się niniejszego Traktatu.
Wszelkie przedmioty, maszyny i materjały, pochodzące z rozbitych niemieckich okrętów wojennych wszelkiego rodzaju — czy to ze statków nadwodnych, czy podwodnych — nie będą mogły być użyte do innych celów jak tylko do czysto przemysłowych albo handlowych.
Nie będą mogły być ani sprzedane, ani odstąpione zagranicę.
Zabrania się Niemcom budować albo nabywać jakiekolwiekbądź okręty wojenne inne, aniżeli przeznaczone do zastąpienia jednostek uzbrojonych, przewidzianych w niniejszym Traktacie (artykuł 181).
Okręty, przeznaczone do wyżej wskazanego zastąpienia, nie będą mogły przekraczać pojemności:
| 10,000 | tonn | dla | pancerników, |
| 6,000 | „ | „ | lekkich krążowników, |
| 800 | „ | „ | kontrtorpedowców, |
| 200 | „ | „ | torpedowców. |
Poza wypadkiem straty okrętu, jednostki różnych kategorji mogą być zastąpione dopiero po upływie:
| 20 | lat | dla | pancerników i krążowników, |
| 15 | „ | „ | kontrtorpedowców i torpedowców. |
licząc od chwili spuszczenia statku na wodę.
Budowa i nabywanie wszelkich statków podwodnych, nawet handlowych będą w Niemczech zabronione.
Uzbrojone statki floty niemieckiej będą miały bądź na pokładzie, bądź w rezerwie tylko taką ilość broni, amunicji i materjału wojennego, jaka będzie ustalona przez Główne Mocarstwa sprzymierzone i stowarzyszone.
W przeciągu miesiąca po ustaleniu wyżej wspomnianych ilości — broń, amunicja i materjał wojenny wszelkiego rodzaju, włączając w to miny i torpedy, które obecnie się znajdują w ręku Rządu niemieckiego a które przewyższają wyznaczoną ilość, zostaną oddane Rządom wymienionych Mocarstw w miejscach, które one wyznaczą. Wszystko to będzie zniszczone lub doprowadzone do stanu niezdatności do użytku.
Wszystkie inne zapasy, składy czy rezerwy broni, amunicji albo wojennego materjału morskiego wszelkiego rodzaju są wzbronione.
Fabrykacja na terytorjum niemieckiem i wywóz tych artykułów do krajów zagranicznych będą zakazane.
Po uprawomocnieniu się niniejszego Traktatu Niemcy przystąpią bezzwłocznie do wyławiania min w strefach następujących Morza Niemieckiego, położonych na wschód 4° 00’ długości wschodniej od Greenwich:
1° pomiędzy 53° 00’ i 59° 00’ szerokości Północnej;
2° na północ od 60° 30’ szerokości Północnej
Niemcy mają zachowywać te strefy wolne od min.
Niemcy mają również wyławiać miny i zachowywać wolne od nich te strefy morza Bałtyckiego, które zostaną później wskazane przez Rządy Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych.
Personel marynarki niemieckiej będzie rekrutowany wyłącznie w drodze zaciągu ochotników, przyjmowanych conajmniej na czas dwudziestu pięciu lat ciągłej służby dla oficerów i „warrant oficerów” i dwunastu lat ciągłej służby dla podoficerów i marynarzy.
Liczba zaciągniętych dla zastąpienia personelu, zwolnionego dla jakichkolwiekbądź przyczyn przed upływem terminu służby, nie powinna przewyższać pięciu procent rocznie ogólnej liczby, przewidzianej w niniejszym Dziale (artykuł 183).
Personel, który opuścił służbę w marynarce wojennej, nie powinien odbywać żadnego rodzaju nauki wojskowej i nie powinien nanowo wstępować do służby w marynarce ani w wojsku lądowem.
Oficerowie, należący do niemieckiej marynarki wojennej, nie zdemobilizowani, muszą się zobowiązać służyć nadal do czterdziestu pięciu lat życia, oile nie zostaną zwolnieni ze służby dla słusznej przyczyny.
Żaden oficer ani marynarz niemieckiej marynarki handlowej nie powinien otrzymywać jakiegokolwiek wyszkolenia wojskowego.
Celem zabezpieczenia wszystkim narodom zupełnej wolności dostępu na Morze Bałtyckie w strefie, zawartej między szerokościami Północnemi 55° 27’ i 54° 00’, oraz długościami 9° 00’ i 16° 00’ na wschód od południka Greenwich, Niemcom nie wolno będzie wznosić żadnej fortyfikacji ani ustawiać żadnych dział, któreby panowały nad drogami morskiemi pomiędzy morzem Niemieckiem a Bałtyckiem. Fortyfikacje, istniejące obecnie w tej strefie, mają być zniesione i armaty usunięte pod dozorem Mocarstw sprzymierzonych, w przeciągu czasu przez nich określonego.
Rząd niemiecki powinien oddać do dyspozycji Rządów Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych wszelkie i zupełne wiadomości hydrograficzne, będące obecnie w jego posiadaniu a tyczące się wodnych dróg dojścia pomiędzy Morzem Bałtyckiem a Morzem Niemieckiem.
Wszystkie warownie, fortyfikacje i umocnione pozycje morskie, nie wymienione w Dziale XIII (Helgoland) Części III (Przepisy polityczne europejskie) i w artykule 195, a które znajdują się albo w odległości mniejszej niż pięćdziesiąt kilometrów od wybrzeża niemieckiego, albo leżą na niemieckich wyspach przybrzeżnych, będą uważane za służące do celów obrony i mogą pozostać w stanie obecnym.
Żadna nowa fortyfikacja nie powinna być wzniesiona w tej strefie. Uzbrojenie tych warowni nie powinno nigdy przewyższać, co do ilości i kalibru dział, uzbrojenia istniejącego w chwili uprawomocnienia się niniejszego Traktatu. Rząd niemiecki doniesie niezwłocznie o jego składzie wszystkim Rządom europejskim.
Po upływie dwóch miesięcy po uprawomocnieniu się niniejszego Traktatu zapasy amunicji dla tych dział będą równomiernie zmniejszone i utrzymywane w ilości conajwyżej 1500 pocisków na działo wagomiaru 10,5 centymetrów i niżej, a pięciuset pocisków na działo cięższego kalibru.
W przeciągu trzech miesięcy po uprawomocnieniu się niniejszego Traktatu, niemieckie stacje telegrafu bez drutu o wielkiej sile w Nauen, Hanowerze i Berlinie, nie będą używane, bez zezwolenia Rządów Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych, do przesyłania wiadomości w sprawach marynarki oraz wojskowych lub politycznych, tyczących się Niemiec albo Mocarstw, które były w przymierzu z Niemcami podczas wojny. Stacje te będą mogły przesyłać depesze handlowe, ale jedynie pod dozorem powyższych Rządów, które wyznaczą odpowiednią długość fali.
W tym samym przeciągu czasu Niemcy nie powinny budować żadnych stacji telegrafu bez drutu o wielkiej sile, ani na swojem własnem terytorjum, ani na Austryjackiem Węgierskiem, Bułgarskiem lub Tureckiem.
Ani awjacja wojskowa, ani morska nie będzie wchodziła w skład sił zbrojnych Niemiec.
Niemcy będą mogły jedynie i w przeciągu czasu najpóźniej po dzień 1 października 1919 roku utrzymywać maximum sto hydroplanów lub hydrogliserów, które będą wyłącznie przeznaczone do wyszukiwania min podwodnych; będą one zaopatrzone w nieodzowny ku temu materjał i nie będą mogły pod żadnym pozorem posiadać broni, aminucji lub bomb jakiegokolwiekbądź rodzaju.
Poza motorami zmontowanemi na wymienionych powyżej hydroplanach lub hydrogliserach można będzie przyjąć po jednym motorze zapasowym dla każdego motoru, znajdującego się na każdym z tych przyrządów.
Balony sterowe zachowane nie będą.
W przeciągu dwu miesięcy od uprawomocnienia się niniejszego Traktatu, personel lotniczy, zapisany na liście armji niemieckich, lądowych i morskich, będzie zdemobilizowany. Jednakże, po dzień 1 października 1919 roku Niemcy będą mogły zachować i utrzymywać ogólną liczbę tysiąca ludzi, z oficerami włącznie, dla całości kadrów personelu lotniczego i nielotniczego wszystkich formacji i zakładów.
Aż do całkowitego ewakuowania terytorjum niemieckiego przez wojska sprzymierzone i stowarzyszone, — aparaty lotnicze Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych będą miały w Niemczech swobodę lotu w powietrzu, swobodę przelatywania i lądowania.
W przeciągu sześciu miesięcy od daty uprawomocnienia się niniejszego Traktatu fabrykacja i przywóz aparatów lotniczych, ich części składowych, jakoteż motorów dla lotnictwa i ich części składowych, będą zabronione na całem terytorjum Niemiec.
Z chwilą uprawomocnienia się niniejszego Traktatu cały materjał lotniczy wojskowy i morski, z wyjątkiem aparatów, przewidzianych w artykule 198 w ustępach 2 i 3, musi być dostarczony Rządom Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych.
Dostawa ta winna być dokonana do tych miejscowości, które wskażą pomienione Rządy i musi być uskuteczniona w ciągu trzech miesięcy.
Do materjału tego zaliczony będzie w szczególności materjał, który jest lub był używany lub przeznaczony do celów wojennych a mianowicie:
Samoloty i hydroplany kompletne, jak również te, które są w trakcie budowy, w reperacji lub składaniu.
Balony sterowe zdolne do lotu lub będące w trakcie budowy, w reperacji lub składaniu.
Aparaty do produkowania wodoru.
Szopy dla balonów sterowych i wszelkiego rodzaju schroniska dla aparatów lotniczych.
Aż do chwili ich dostarczenia, balony sterowe, będą na koszt Niemiec, utrzymywane w stanie napełnienia wodorem; aparaty do fabrykacji wodoru, jakoteż schroniska dla balonów sterowych, będą mogły, za zezwoleniem pomienionych Mocarstw, być pozostawione Niemcom aż do chwili dostarczenia balonów.
Motory lotnicze.
Kadłuby.
Uzbrojenie (dział, mitraliezy, karabiny maszynowe, przyrządy do rzucania bomb i torped, aparaty synchroniczne, przyrządy celownicze).
Amunicja (naboje, granaty, bomby naładowane, bomby puste, zapasy materjałów wybuchowych lub też produkty do ich fabrykacji).
Instrumenty aeronautyczne.
Aparaty telegrafu bez drutu i aparaty fotograficzne i kinematograficzne, używane w lotnictwie.
Części składowe, dotyczące każdej z powyższych kategorji.
Powyżej wymieniony materjał nie może być, bez specjalnego upoważnienia rzeczonych Mocarstw, przenoszony na inne miejsca.
Wszystkie przepisy wojskowe, morskie i lotnicze, zawarte w niniejszym Traktacie, dla wykonania których został wyznaczony pewien przeciąg czasu, będą wykonane przez Niemcy pod kontrolą międzysprzymierzeńczych Komisji, wyznaczonych specjalnie w tym celu przez Główne Mocarstwa sprzymierzone i stowarzyszone.
Komisje międzysprzymierzeńcze kontroli będą miały za zadanie czuwać nad regularnem dokonywaniem dostaw, niszczeniem, burzeniem i doprowadzaniem do stanu niezdolności do użytku, dokonywanem na koszt Rządu niemieckiego, jak to przewidziano w niniejszym Traktacie.
Będą komunikowały władzom niemieckim postanowienia, które Rządy Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych zastrzegały sobie powziąć lub które mogłyby się stać nieodzowne ze względu na wykonywanie przepisów wojskowych, morskich lub lotniczych.
Komisje, międzysprzymierzeńcze kontroli będą mogły zainstalować swe urzędy w siedzibie centralnego Rządu niemieckiego.
Będą miały możność, ilekroć to uznają za potrzebne, udawać się do wszelkich miejscowości na terytorjum niemieckiem lub wysyłać tam podkomisje lub też skierowywać tam jednego lub więcej ze swych członków.
Rząd niemiecki będzie musiał czynić Komisjom międzysprzymierzeńczym kontroli i ich członkom wszelkie konieczne do wypełnienia ich zadań ułatwienia.
Będzie musiał wyznaczyć do każdej Komisji międzysprzymierzeńczej kontroli jednego upełnomocnionego reprezentanta, upoważnionego do odbierania od danej Komisji komunikatów, skierowanych do Rządu niemieckiego, i do dostarczania jej lub uzyskania dla niej wszelkich żądanych informacji i dokumentów.
W każdym razie do Rządu niemieckiego będzie należało dostarczanie na swój koszt, tak pod względem personelu jaki materjału, środków do dokonywania dostaw, niszczenia, burzenia, rozwalania i doprowadzania do stanu niezdolności do użytku, jak to przewidziano w niniejszym Traktacie.
Utrzymywanie i koszty Komisji kontroli jakoteż wydatki, wynikające z jej funkcjonowania, ponosić będą Niemcy.
Międzysprzymierzeńcza Komisja wojskowa kontroli będzie reprezentowała przy Rządzie niemieckim Rządy Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych we wszystkiem, co dotyczy wykonywania przepisów wojskowych.
Będzie miała zwłaszcza za zadanie odbierać od Rządu niemieckiego komunikaty w przedmiocie: miejsc, w których znajdują się zapasy i składy amunicji; uzbrojenia pozycji obronnych, twierdz i fortyfikacji, które Niemcy będą upoważnione zachować; miejsc, w których znajdują się zakłady i fabryki broni, amunicji i materjału wojennego oraz funkcjonowania tych zakładów i fabryk.
Będzie odbierała dostarczoną broń, amunicję i materjał wojenny, wyznaczała miejsca uskutecznienia tych dostaw, czuwała nad niszczeniem, burzeniem i doprowadzaniem do stanu niezdolności do użytku, jak to przewidziano w niniejszym Traktacie.
Rząd niemiecki powinien dostarczać międzysprzymierzeńczej wojskowej Komisji kontroli wszystkich informacji i dokumentów, które Komisja ta uzna za konieczne dla upewnienia się co do całkowitego wykonywania postanowień wojskowych, a zwłaszcza wszelkich dokumentów prawodawczych, administracyjnych i regulaminowych.
Międzysprzymierzeńcza morska Komisja kontroli będzie reprezentowała przy Rządzie niemieckim Rządy Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych we wszystkiem, co dotyczy wykonywania postanowień o marynarce.
Będzie miała zwłaszcza za zadanie udać się do warsztatów okrętowych i kontrolować rozbicie statków, znajdujących się w trakcie budowy, odbierać wszelkie dostarczane statki nadwodne lub podwodne, okręty ratownicze, doki, doki rurowe i kontrolować przewidziane niszczenia i rozbijania.
Rząd niemiecki powinien dostarczać międzysprzymierzeńczej morskiej Komisji kontroli wszystkich informacji i dokumentów, które Komisja ta uzna za konieczne dla upewnienia się co do całkowitego wypełniania przepisów, dotyczących marynarki, a zwłaszcza planów okrętów wojennych, składu ich uzbrojenia, wiadomości co do charakterystyki i modeli dział, amunicji, torped, min, materjałów wybuchowych, aparatów telegrafu bez drutu i wogóle wszystkiego, co dotyczy materjału marynarki wojennej, jak również wszelkich dokumentów prawodawczych, administracyjnych i regulaminowych.
Międzysprzymierzeńcza lotnicza Komisja kontroli będzie reprezentowała przy Rządzie niemieckim Rządy Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych we wszystkiem, co dotyczy wykonania przepisów na punkcie lotnictwa.
Będzie miała zwłaszcza za zadanie dokonanie spisu materjału lotniczego, znajdującego się na terytorjum niemieckiem, dokonywanie inspekcji fabryk samolotów, balonów i motorów lotniczych, fabryk broni, amunicji i materjałów wybuchowych, mogących mieć zastosowanie w lotnictwie, zwiedzania aerodromów, szop, terenów do lądowania, parków i składów, zarządzanie, w danym razie, przeniesienia przewidzianego materjału oraz przejmowanie jego dostawy.
Rząd niemiecki powinien dostarczać międzysprzymierzeńczej Komisji lotniczej kontroli wszystkich informacji i dokumentów prawodawczych, administracyjnych lub innych, które Komisja uzna za konieczne dla upewnienia się co do całkowitego wypełniania przepisów lotniczych, a zwłaszcza stanu liczebnego personelu, należącego do wszystkich lotniczych służb niemieckich, jak również materjału, znajdującego się w fabrykacji lub zamówionego, dokładnego spisu wszystkich zakładów pracujących dla lotnictwa ze wskazaniem ich miejsca, oraz wszystkich szop i terenów do lądowania.
Po upływie trzech miesięcy od chwili gdy niniejszy Traktat uzyska moc obowiązującą, prawodawstwo niemieckie będzie musiało być zmienione przez Rząd niemiecki zgodnie z Częścią niniejszą tego Traktatu.
W tym samym przeciągu czasu Rząd niemiecki zarządza wszelkie środki administracyjne lub inne w przedmiocie wykonania przepisów niniejszej Części.
Następujące postanowienia Rozejmu z d. 11 listopada 1918 roku, mianowicie: artykuł VI, paragrafy pierwszy, drugi, szósty i siódmy artykułu VII, artykuł IX, przepisy I, II i V Aneksu Nr. 2, jak również Protokuł z dnia 4 kwietnia 1919 roku, dodany do Rozejmu z d. 11 listopada 1918 roku, pozostają w mocy, oile nie sprzeciwiają się poprzednio wyłożonym warunkom.
Dopóki niniejszy Traktat pozostawać będzie w mocy, Niemcy zobowiązują się ułatwiać wszelkie badania, jakie Rada Związku Narodów większością głosów uzna za konieczne.
