Traktat pokoju między mocarstwami sprzymierzonemi i skojarzonemi i Niemcami, podpisany w Wersalu dnia 28 czerwca 1919 roku/4
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Traktat pokoju między mocarstwami sprzymierzonemi i skojarzonemi i Niemcami, podpisany w Wersalu dnia 28 czerwca 1919 roku |
| Podtytuł | Część IV. |
| Wydawca | Dz.U. 1920 nr 35 poz. 200 |
| Data wyd. | 1919 |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
Poza granicami swemi w Europie, niniejszym Traktatem ustalonemi, Niemcy zrzekają się wszelkich praw, tytułów i przywilejów na terytorja, lub tyczących się terytorjów, należących do nich lub do ich sprzymierzeńców, zarówno jak wszelkich praw, tytułów i przywilejów, któreby z jakiegobądź tytułu mogły im przysługiwać względem Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych.
Niemcy zobowiązują się natychmiast uznać i zastosować się do zarządzeń, które wydały lub wydadzą Główne Mocarstwa sprzymierzone i stowarzyszone, ewentualnie w porozumieniu z trzeciemi Mocarstwami, w celu uregulowania następstw powyższego postanowienia.
W szczególności Niemcy oświadczają, że przyjmują postanowienia poniższych artykułów, tyczących się niektórych kwestji specjalnych.
Niemcy zrzekają się na korzyść Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych wszelkich praw i tytułów do swych posiadłości zamorskich.
Wszelkie prawa własności ruchomej i nieruchomej, przysługujące na powyższych terytorjach Rzeszy Niemieckiej, lub któremu z Państw niemieckich, przejdą na Rząd, mający władzę nad danem terytorjum, na warunkach ustalonych w artykule 257 Części IX (Przepisy finansowe) niniejszego Traktatu. O ileby powstały kwestje co do rodzaju tych praw, wówczas rozsądzą je samodzielnie i ostatecznie sądy miejscowe.
Postanowienia Działu I i IV Części X (Przepisy ekonomiczne) niniejszego Traktatu będą miały zastosowanie do tych terytorjów, bez względu na formę rządów dla nich przyjętą.
Rząd wykonywujący władzę na rzeczonych terytorjach będzie mógł powziąć postanowienia, jakie uzna za konieczne, w sprawach powrotu do kraju obywateli niemieckich, tamże przebywających oraz warunków, na których obywatele niemieccy pochodzenia europejskiego będą lub nie będą upoważnieni do mieszkania tamże, posiadania własności, prowadzenia handlu lub wykonywania czynności swego zawodu.
Niemcy przejmują na siebie zgodnie z obliczeniem, które przedłoży Rząd francuski i potwierdzi Komisja odszkodowań, naprawę szkód poniesionych przez obywateli francuskich w kolonji Kameruńskiej lub w strefie granicznej wskutek działań władz niemieckich cywilnych i wojskowych oraz osób prywatnych w okresie od 1 stycznia 1900 do 1 sierpnia 1914.
Niemcy zrzekają się wszelkich praw, wynikających z konwencji i układów, zawartych z Francją 4 listopada 1911 i 28 września 1912, a odnoszących się do Afryki podzwrotnikowej. Niemcy zobowiązują się wydać Rządowi francuskiemu wszelkie depozyty gwarancyjne, kredyty, zaliczki i t. d., zrealizowane mocą tychże aktów na korzyść Niemiec, a to podług obliczenia, które przedłoży Rząd francuski, a potwierdzi Komisja odszkodowań.
Niemcy zobowiązują się uznać i przyjąć konwencje, które Mocarstwa sprzymierzone lub stowarzyszone lub niektóre z nich zawarły lub zawrą z którembądź innem Państwem w sprawie handlu bronią i spirytualjami, jakoteż innemi przedmiotami omówionemi w aktach jeneralnych Berlińskich z 26 lutego 1885 i Brukselskim z 2 lipca 1890 oraz w konwencjach uzupełniających je lub zmieniających.
Krajowcy mieszkający w dawniejszych posiadłościach niemieckich zamorskich mieć będą prawo do opieki dyplomatycznej ze strony Rządu, który wykonywać będzie władzę nad danem terytorjum.
Niemcy zrzekają się na korzyść Chin wszelkich przywilejów i korzyści, wynikających z postanowień Protokołu końcowego, podpisanego w Pekinie dnia 7 września 1901, łącznie z wszystkiemi aneksami, notami i dokumentami uzupełniającemi. Niemcy zrzekają się również na korzyść Chin wszelkich pretensji do odszkodowań, przysługujących im na zasadzie rzeczonego Protokułu za czas od dnia 14 marca 1917.
Z chwilą gdy niniejszy Traktat uzyska moc obowiązującą, Wysokie Układające się Strony będą stosowały, każda oile to jej dotyczy:
1° Układ z 29 sierpnia 1902, tyczący się nowych opłat celnych chińskich;
2° Układ z 27 września 1905 w sprawie Whang-Poo oraz tymczasowy uzupełniający układ z 4 kwietnia 1912.
W każdym razie Chiny nie będą zobowiązane przyznawać Niemcom korzyści i przywilejów, które im były przyznane przez te układy.
Z zastrzeżeniem postanowień Działu VIII niniejszej Części, Niemcy oddają Chinom wszelkie te zabudowania, nabrzeża i przymostki, koszary, forty, broń i amunicję wojenną, okręty wszelkiego rodzaju, urządzenia telegrafu iskrowego i inną własność publiczną, które należą do Rządu niemieckiego, a położone są lub znaleść się mogą na terytorjach koncesji niemieckich w Tien-Tsin i w Han-Keou lub w innych częściach terytorjum Chin.
Rozumie się wszakże, że zabudowania służące jako rezydencje lub biura dyplomatyczne, lub konsularne nie są objęte powyższą cesją własności; dalej, Rząd chiński nie podejmie żadnych zarządzeń, aby dysponować własnością niemiecką publiczną lub prywatną położoną w Pekinie w t. zw. dzielnicy legacyjnej, bez porozumienia się z przedstawicielami dyplomatycznymi Mocarstw, które w chwili uprawomocnienia się niniejszego Traktatu pozostają uczestnikami Protokułu finalnego z 7 września 1901.
Niemcy przyjmują obowiązek zwrócenia Chinom w okresie dwunastu miesięcy po uzyskaniu przez niniejszy Traktat mocy obowiązującej wszelkich przyrządów astronomicznych, które wojska ich w latach 1900—1901 zabrały z Chin.
Niemcy zobowiązują się również do zapłacenia wszelkich kosztów, które wyniknąć mogą przy dokonaniu tego zwrotu, włącznie z kosztami rozebrania, zapakowania, przewozu, ustawienia nanowo w Pekinie oraz ich asekuracji.
Niemcy zgadzają się na zniesienie umów, od rządu chińskiego uzyskanych, na których podstawie niemieckie koncesje w Héan-Ko i w Tien-Tsin są obecnie oparte.
Chiny, powróciwszy do wykonywania swych praw zwierzchnictwa nad rzeczonemi terenami, oświadczają chęć ich otwarcia na użytek międzynarodowego osiedlenia oraz handlu. Oświadczają dalej, że zniesienie umów, na których podstawie koncesje te obecnie istnieją, nie powinno naruszać praw własności obywateli Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych, którzy posiadają parcele na tych koncesjach.
Niemcy zrzekają się wszelkich pretensji do Rządu chińskiego lub któregokolwiek z Rządów sprzymierzonych i stowarzyszonych, z racji internowania w Chinach obywateli niemieckich i powrotu ich do kraju. Niemcy zrzekają się również wszelkich pretensji z powodu zajęcia okrętów niemieckich w Chinach, likwidacji, oddania pod sekwestr, zajęcia i dysponowania majątkiem, prawami i udziałami niemieckiemi w tymże kraju od 14 sierpnia 1917 począwszy. Jednakże postanowienie powyższe nie ma naruszać praw stron zainteresowanych w przeprowadzeniu każdej z tych likwidacji; prawa te są uregulowane postanowieniami Części X (Przepisy ekonomiczne) niniejszego Traktatu.
Niemcy zrzekają się na rzecz Rządu J. M. Monarchy Brytanji majątku Państwa niemieckiego w koncesji brytańskiej Shameen, w Kantonie. Niemcy zrzekają się na rzecz Rządów francuskiego i chińskiego łącznie własności szkoły niemieckiej, położonej w koncesji francuskiej w Shanghai.
Wszelki majątek i własność Rzeszy lub Państw niemieckich w Syjamie przechodzą bez odszkodowania na pełną własność Rządu syjamskiego, z wyjątkiem zabudowań używanych jako mieszkanie i biura dyplomatyczne lub konsularne.
Majątek, własność i prywatne prawa obywateli niemieckich w Syjamie będą traktowane w myśl postanowień Części X (Przepisy ekonomiczne) niniejszego Traktatu.
Niemcy zrzekają się w swojem i obywateli niemieckich imieniu wszelkich pretensji do Rządu syjamskiego z powodu zajęcia okrętów niemieckich, likwidacji majątku niemieckiego lub internowania obywateli niemieckich w Syjamie. Postanowienie to nie powinno dotykać praw stron interesowanych w przeprowadzeniu każdej z tych likwidacji, które to prawa uregulowane są postanowieniami Części X (Przepisy ekonomiczne) niniejszego Traktatu.
Niemcy uznają za upadłe z dniem 4 sierpnia 1917 wszelkie traktaty i układy, z r. 1911 i 1912, dotyczących Liberji, a w szczególności prawa mianowania niemieckiego poborcy celnego w Liberji.
Niemcy oświadczają pozatem, że zrzekają się żądania jakiegokolwiek udziału w zarządzeniach, które mogłyby być uchwalone celem rekonstytucji Liberji.
Niemcy uznają za upadłe z dn. 4 sierpnia 1917 wszelkie traktaty i układy, które zawarły z Liberją.
Niemcy zrzekają się wszelkich praw, tytułów i przywilejów, wynikających na ich korzyść z Aktu jeneralnego w Algesiras z 7 kwietnia 1906, oraz porozumień francusko-niemieckich z 9 lutego 1909 i z 4 listopada 1911. Wszelkie traktaty, porozumienia, układy, lub umowy zawarte przez Niemcy z Cesarstwem szeryfa uważa się za uchylone od dnia 3 sierpnia 1914.
W żadnym razie Niemcy nie mogą ciągnąć korzyści z powyższych aktów i zobowiązują się nie interwenjować w jakikolwiek sposób w układach, jakie co do Marokko mogłyby się toczyć między Francją a innemi Mocarstwami.
Niemcy oświadczają, że się godzą na wszelkie następstwa, wynikające z ustanowienia protektoratu Francji nad Marokkiem, który to protektorat uznają, i że zrzekają się praw kapitulacji w Marokku.
Zrzeczenie to mieć będzie skutek od 3 sierpnia 1914.
Rząd szeryfa będzie miał zupełną swobodę działania przy regulowaniu statutu i warunków osiadania obywateli niemieckich w Marokku.
Niemieccy protegowani, czynszownicy i niemieccy stowarzyszeni rolnicy będą uważani za pozbawionych od dnia 3 sierpnia 1914 korzyści z przywilejów, przywiązanych do tego ich charakteru i będą podlegali prawu ogólnemu.
Wszelki majątek i własność Rzeszy i Państw niemieckich w Cesarstwie szeryfa przechodzą z samego prawa, bez żadnego odszkodowania, na Maghzena.
Pod tym względem majątek i własność Rzeszy i Państw niemieckich uważane będą za obejmujące wszelką własność Korony, Rzeszy i Państw niemieckich jako też majątek prywatny eks-cesarza niemieckiego i innych osób rodu królewskiego.
Wszelki majątek ruchomy i nieruchomy w Cesarstwie szeryfa, należący do obywateli niemieckich, traktowany będzie zgodnie z Działami III i IV Części X (Przepisy ekonomiczne) niniejszego Traktatu.
Prawa górnicze, któreby przyznał obywatelom niemieckim Trybunał rozjemczy, ustanowione stosownie do górniczego regulaminu marokańskiego, będą przedmiotem oszacowania pieniężnego w drodze postępowania rozjemczego; prawa te ulegną następnie losowi majątku obywateli niemieckich w Marokku.
Rząd niemiecki zapewni przeniesienie na osobę, przez Rząd francuski wskazaną, akcji, które stanowią udział Niemiec w kapitałach Banku Państwowego Marokańskiego. Wartość tych akcji, wykazana przez Komisję odszkodowań, zostanie wpłacona tejże Komisji i zapisana na dobro Niemiec na rachunek sum, przeznaczonych na odszkodowania. Będzie rzeczą Rządu niemieckiego odszkodować z tego tytułu swych obywateli.
Przeniesienie powyższe nastąpi bez uszczerbku dla spłaty długów, któreby obywatele niemieccy zaciągnęli byli względem Marokańskiego Banku Państwowego.
Towary marokańskie korzystać będą przy wwozie do Niemiec z traktowania przyznanego towarom francuskim.
Wszelkie traktaty, porozumienia, układy lub kontrakty, zawarte przez Niemcy z Egiptem, uważa się za zniesione z dniem 4 sierpnia 1914.
W żadnym wypadku Niemcy nie mogą się powoływać na powyższe akty, i zobowiązują się nie uczestniczyć pod żadną postacią w układach, któreby się toczyły co do Egiptu między Wielką Brytanją oraz innemi Mocarstwami.
Zanim uzyska moc obowiązującą egipska ustawa o organizacji sądowej, ustanawiająca trybunały całkowitej jurysdykcji, dekrety J. Wysokości Sułtana powierzą jurysdykcję nad niemieckimi obywatelami oraz własnością trybunałom konsularnym Brytanji.
Rząd egipski będzie miał zupełną swobodę działania przy regulowaniu statutu oraz warunków osiedlania się w Egipcie obywateli niemieckich.
Niemcy wyrażają swą zgodę na zniesienie dekretu, wydanego 28 listopada 1904 przez Jego Wysokość Khedywa w sprawie Komisji długu publicznego Egiptu, względnie na zmianę tego dekretu, którąby rząd egipski uważał za pożądaną.
Niemcy, oile to ich dotyczy, zgadzają się na przeniesienie na Rząd J. M. Monarchy Brytanji władzy, przekazanej Jego Cesarskiej Mości Sułtanowi przez konwencję, podpisaną w Konstantynopolu 29 października 1888 r. co do wolnej żeglugi w Kanale Sueskim.
Niemcy zrzekają się wszelkiego udziału w egipskiej Radzie sanitarnej, morskiej i kwarantannowej i godzą się, oile to ich dotyczy, na przeniesienie kompetencji tejże Rady na władze egipskie.
Wszelki majątek i wszelka własność Rzeszy i Państw niemieckich w Egipcie przechodzą z samego prawa, bez żadnego odszkodowania na Rząd egipski.
Pod tym względem majątek i własność Rzeszy oraz Państw niemieckich uważany będzie za obejmujący wszelką własność Korony, Rzeszy i Państw niemieckich jako też majątek prywatny eks-cesarza niemieckiego i innych osób rodu królewskiego.
Wszelki majątek ruchomy i nieruchomy w Egipcie, należący do obywateli niemieckich, traktowany będzie stosownie do Działów III i IV Części X (Przepisy ekonomiczne) niniejszego Traktatu.
Towary egipskie wwożone do Niemiec traktowane będą według zasad, stosowanych do towarów Brytanji.
Niemcy zobowiązują się uznać i przyjąć wszelkie układy, które Mocarstwa sprzymierzone i stowarzyszone zawrą z Turcją i Bułgarją co do jakichkolwiek praw, interesów i przywilejów, do których Niemcy, czy obywatele niemieccy, mogliby mieć pretensje w Turcji i w Bułgarji, a które nie są przedmiotem postanowień niniejszego Traktatu.
Niemcy zrzekają się na rzecz Japonji wszelkich praw, tytułów i przywilejów, w szczególności dotyczących terytorjum Kiaoczao, dróg żelaznych, kopalni i kabli podwodnych — które nabyły mocą Traktatu, zawartego z Chinami 6 marca 1898 r., oraz wszelkich innych aktów, dotyczących prowincji Szantung.
Wszelkie prawa Niemców do kolei Tsingtao — Tsinanfu, wraz z jej odnogami, razem z przynależnościami wszelkiego rodzaju, dworcami, magazynami materjałem stałym i taborem, kopalniami, zakładami i materjałem, służącym do eksploatacji kopalni, są i pozostaną własnością Japonji, z wszelkiemi prawami i przywilejami do nich przywiązanemi.
Kable podwodne Rzeszy niemieckiej z Tsingtao do Shanghai i z Tsingtao do Czefu razem z wszelkiemi prawami, przywilejami i posiadłościami, do nich przywiązanemi, również pozostaną własnością Japonji, wolne i swobodne od jakichkolwiek ciężarów.
Prawa własności ruchomej i nieruchomej, posiadanej przez Rzeszę Niemiecką na terytorjum Kiaoczao, zarówno jak wszelkie prawa, do których Rzesza niemiecka rościć sobie mogła pretensje z racji robót i urządzeń już wykonanych lub wydatków przez się rozpoczętych, czy to wprost czy pośrednio, a dotyczących tegoż terytorjum, są i pozostaną własnością Japonji, wolne i swobodne od wszelkich ciężarów.
W ciągu trzech miesięcy, licząc od chwili, gdy niniejszy Traktat uzyska moc obowiązującą, Niemcy zwrócą Japonji archiwa, rejestry, plany, dowody i dokumenty wszelkiego rodzaju, dotyczące zarządów terytorjum Kiaoczao: cywilnego, wojskowego, skarbowego, sądowego lub innych, bez względu na to, gdzie się one znajdują.
W tym samym terminie Niemcy udzielą Japonji wiadomości o wszelkich traktatach, układach lub umowach, dotyczących praw, tytułów i przywilejów wyszczególnionych w dwóch artykułach poprzednich.
