w ręce niemieckie. Obywatele polscy potrafili wszakże już zorganizować samopomoc, zakładając w r. 1821 Towarzystwo Kredytu Ziemskiego na W. Księstwo Poznańskie, które przez czas istnienia swego bogatą przynosiło pomoc właścicielom ziemskim zagrożonym w posiadaniu majętności swych. Towarzystwo uzyskało bezprocentową pożyczkę rządu pruskiego. Dzieło to bardzo poważne stanowi etap w działaniach społeczno-gospodarczych Wielkopolan. Bądź co bądź rząd pruski wspomagał sporadycznie w owym czasie czysto gospodarcze poczynienia Polaków.[1]
Ogólne położenie polityczne było na ogół znośne. Do roku 1830 na czele rządu Wielkiego Księstwa stał Antoni Ks. Radziwiłł, którego dom stanowił pewien ośrodek kulturalny w Wielkopolsce. Wprawdzie Niemcy-urzędnicy zalewali systematycznie kraj i rozpoczęły się już prześladowania językowe (w szkolnictwie etc.), nie były one jednakże tak dotkliwymi, iżby mogły porwać Polaków do zdecydowanej obrony. Pracował dość regularnie sejm W. Księstwa, na który Polacy wysyłali poważną ilość deputowanych, wybranych z pośród najwięcej zasłużonych obywateli.
Dopiero po roku 1830 kurs politycznych nabrał zabarwienia bojowego. — Namiestnictwo zostało skasowane, gdy na wieść o wybuchu powstania
- ↑ Stan. Karwowski, Historja W. Ks. Poznańskiego; I, 48.
